رسول بشاش - عضو هیئت علمی بازنشسته پژوهشگاه میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری

کتیبه های صخره ای خوسف و لاخ مزار بیرجند از چه سخن می گویند؟ راز نهفته در این کتیبه ها که متاًسفانه به جز چند کتیبه با عبارت های کوتاه تکراری و چند اسم خاص، بیشتر جملات آنها شکسته و محو شده اند، بدون اشکال وبه راحتی قابل خوانش نیستند،چیست؟ نخستین تلاشها درخوانش کتیبه های لاخ مزارکه در سال 1371 توسط هیئت بررسی و شناسایی میراث فرهنگی استان خراسان به سرپرستی آقای رجبعلی لباف کشف شدند، بوسیله نگارنده انجام شد. ابتداء از تعداد 81 کتیبه های محو و شکسته شده خط پارتی و فارسی میانه فقط 6 مورد از کتیبه های پارتی و 1 واژه از خط فارسی میانه خوانده شد و ترجمه آنها درسال 1373 درکتاب سلسله مقالات پژوهشی (استان شناسی وکتیبه های کهن) پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری،به چاپ رسید (لباف خانیکی،رجبعلی و بشاش، رسول 1373:75-57) سپس به دنبال آن نگارنده به دلیل مشابهت مضامین به دست آمده از خوانش کتیبه های لاخ مزار با کتیبه های کال جنگال خوسف، به غیر از کتیبه معروف گراردشیر نخوذر و خشثرب که قبلاً توسط آقایان جمال رضایی و صادق کیا (رضائی،جمال و کیا،صادق، 1320) و هنینگ (Henning W.B. 1977:409-417)، خوانده شده بود، اقدام به خوانش تعداد 4 کتیبه دیگر از آنها که هنوز خوانده نشده بودند نمود. در این کتیبه ها در زیر یکی از نقش ها که نگارنده آنرا ویشتیون راست گویش / راست روش / راستیگر خوانده است.