ندا مسعودی - کارشناسی ارشد،دانشگاه آزاد اسلامی ،معماری ،اسکو، ایران
رحیم عسگری چناقلو - کارشناسی ارشد،دانشگاه آزاد اسلامی ،معماری، اسکو،ایران
ذکریا والایی - دکترای معماری، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی اسکو، ایران

معماری هنری است که در اثر تکامل تجربیات مردمان دوره های مختلف تاریخ همواره غنی تر شده است و در این راستا بافت های تاریخی و سنتی دارای یک گونه شناسی معماری هستند که به نحو بسیار مطلوبی به مسائل اقلیمی و فرهنگی پاسخ داده اند. حیاط مرکزی، الگوی جاویدان معماری ایران است که همواره جایگاه بسیار مهمی در تاریخ معماری ایران داشته است. حیاط بسته به شرایط اقلیمی و فرهنگی هر منطقه دارای گونه شناسی متفاوتی است و امروزه آتریوم همان حیاط داخلی یا مرکزی در معماری مدرن می باشد. در این مقاله به بررسی آتریوم به عنوان فضایی مهم در معماری امروز و اهمیت آن در شکل گیری معماری پایدار می پردازد و از آتریوم به عنوان فضایی از معماری که دارای غنای فرمی و مفهومی و عملکردی است، نام برده می شود که وجود آن در یک بنا در کنار سایر فضاها به تجربیات فضایی نابی منجر می شود. در این رهگذر ابتدا به بررسی معماری پایدار و اهمیت آن، بخصوص در حفظ و تولید انرژی می پردازیم. آتریوم و اهمیت آن را در اقلیم های مختلف مورد بررسی قرار می دهیم و در جهت شناسائی و تبیین جایگاه این عناصر فضائی در تحولات معماری، به نقش آنها در معماری پایدار می پردازیم. روش انجام این پژوهش با درنظر گرفتن مقالات مشابه قبلی استفاده از تحقیقات کتابخانهای و اینترنتی و تحلیل و تفسیر مطالب مرتبط به موضوع می باشد. هدف از این پژوهش، شناختی اجمالی از آتریوم و بازشناسی مفاهیم معماری پایدار در آن و چگونگی استفاده و تاثیر آن در دستیابی به اهداف معماری پایدار در اقلیم های چهارگانه می باشد. در نتیجه که به طور کلی ساختمان هایی با حیاط باز، عملکرد انرژی بهتری برای بناهای کوتاه تر دارند. به همان میزان که ارتفاع ساختمان ها افزایش می یابد، در حد خاصی أتریوم بسته عملکرد انرژی بهتری نشان می دهد. این حد خاصی برای تعداد طبقات به فاکتورهای مختلفی مانند پارامترهای درخشندگی و آب و هوا بستگی دارد

آتریوم، اقلیمی، حیاط مرکزی، معماری پایدار