حامد نیک دهقان - دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه سمنان
عباس هنر بخش - دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه سمنان
احمد علی آماده - دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه تهران

جهت افزایش مقاومت به خوردگی فولادها، معمولاً از پوشش های فسفاته استفاده می شود. عوامل مختلفی ، از جمله ترکیب شیمیایی حمام، زمان، درجه حرارت pH محلول و ... بر ساختار و خواص پوشش های فسفاته موثر است . اما فاکتور مهم دیگری که بر ساختار و به تبع آن بر خواص خوردگی این پوشش ها موثر بوده و کمتر مورد بررسی قرار گرفته است، تاثیر نوع ساختار فلز پایه است . در این تحقیق تاثیر عملیات حرارتی فولاد AISI4130 بر ساختار پوشش های فسفاته روی -منگنز مورد بررسی قرار گرفته است . عملیات حرارتی مذکور شامل کوئنچ -تمپر در آب، روغن، هوا و سرد کردن در کوره بوده است . تاثیر متغیرهایی چون pH محلول، درجه حرارت، زمان و استفاده از ریز کننده ها بر ساختار پوشش نیز بررسی شده است . آنالیز فازی به وسیله پراش اشعه X و آنالیز ریزساختاری به وسیله میکروسکوپ نوری و الکترونی روبشی انجام گردید . نتایج نشان دادند که با ریز شدن ساختار فلز پایه، ساختار پوشش نیز ریز تر و فشرده تر می شود. با افزایش زمان پوشش دهی تراکم پوشش نیز افزایش می یابد . برای pH و دما نیز یک مقدار حدی وجود دارد به قسمی که فراتر از این مقدار حدی، تشکیل پوشش با ساختار مناسب میسر نمی باشد.

پوشش فسفاته، فسفاته روی-منگنز، عملیات حرارتی، فولاد AISI4130