الهام علی پور - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات ارومیه، گروه روانشناسی، آذربایجان غربی، ایران
علی زینالی - نویسنده مسئول: استادیار روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه، گروه روانشناسی، آذربایجان غربی، ایران

مقدمه: یکی از مهمترین مسائلی که سلامت و کارائی نسل فعلی بشر را به شدت به مخاطره انداخته اعتیاد است. این پژوهش باهدف مقایسه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و طرحواره های ناسازگار اولیه در افراد معتاد و عادی انجام شد.روش بررسی: این پژوهش توصیفی – تحلیلی از نوع علی مقایسه ای بود. جامعه آماری این پژوهش همه افراد معتاد مراجعهکننده به مراکز ترک اعتیاد شهر ارومیه و افراد عادی بودند. از میان آنان 270 نفر (135 نفر معتاد و 135 نفر عادی) به روش نمونهگیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. همه افراد پرسشنامه های راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و طرحواره های ناسازگار اولیهرا تکمیل کردند. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS-19 و آزمون تحلیل واریانس چند متغیری تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد بین میانگین گروه ها در راهبردهای تنظیم شناختی هیجان شامل ملالت خویش، نشخوار فکری، فاجعهسازی، ارزیابی مجدد مثبت و دیدگاه پذیری تفاوت معنادار وجود داشت. همچنین بین میانگین گروه ها در طرحواره های ناسازاولیه شامل جدایی و طرد، خودگردانی مختل، محدودیت های مختل و دیگر جهت مندی تفاوت معنادار وجود داشت.نتیجه گیری: بنابراین ویژگی های ملالت خویش، نشخوار فکری، فاجعه سازی، ارزیابی مجدد مثبت، دیدگاه پذیری، جدایی وطرد، خودگردانی مختل، محدودیت های مختل و دیگر جهت مندی از عوامل اساسی موجود در اعتیاد می باشد، از این رو برنامههای تربیتی در زمینه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و طرحواره های ناسازگار اولیه می تواند در پیشگیری از اعتیاد موثر باشد.

راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، طرحواره های ناسازگار اولیه، افراد معتاد