فروغ یاوری نسب - دانش آموخته کارشناسی رشته علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان

هدف از این مقاله، بررسی واژه زهد و مسائل و دیدگاه های پیرامون آن از دیدگاه امام علی (ع) می باشد. بررسی این موضوع، از طریق مطالعه کتابخانه ای و اسنادی نهج البلاغه و آثار بزرگان دین که در تفسیر و توضیح این کتاب ناب نوشته اند، صورت گرفت. واژی «زهد» یکی از واژ های پرباری است که در دین مبین اسلام معقول مانده است. زهد در لغت یعنی نخواستن چیزی و ترک کردن آن. مولا علی علیه السلام درباره زهد می فرمایند: تمام زهد و پارسایی مصداق آیه 23 سوره حدید است که می فرماید: «هرگز بر آنچه از دستتان رفته اندوهگین نشوید و بر آنچه به شما داده می شود شادی نکنید». لذا کسی که بر گذشته افسوس نخورد و به آینده شاد نگردد. پس زهد را در دو طرف، یعنی بی اعتنایی به گذشته و آینده دریافته است. از دیدگاه حضرت علی (ع) زهد شامل سه مبنا و پایه است که عبارتند از: بینش ارزشی صحیح، جهان شناسی و خودآگاهی، همچنین ایشان در نهج البلاغه برای زهد آثاری را برشمرده اند که از آن جمله می توان به ژرف نگری، متانت و ژرف گرایی اشاره کرد. یکی دیگر از مواردی که از سخنان ایشان درباره زهد برداشت می شود، تقسیم بندی انواع زهد می باشد. ایشان زهدها را در یک سطح نمی دانند و حتی بعضی از انواع زهد را ناپسند می دانند.

زهد، امام علی، نهج البلاغه