مبانی فقهی و حقوقی ربا

از آنجا که ربا در اصل، موضوعی فقهی است، مباحث حقوقی آن نیز، بدون توجه به مبانی فقهی آن قابل طرح نیست.به همین جهت مقاله را به دو بخش فقهی و حقوقی تقسیم کرده و در مباحث فقهی آن به تعریف، ماهیت و مبانی فقهی واقسام ربا پرداختهایم.سپس نظربه اینکه قانونگذار اسلامی درفواصل مختلف مقرراتی را نسبت به ربا وضع نموده وسعی درانطباق آن با اصول و معیارهای حقوقی داشته است، به مباحث حقوقی مربوط به ربا خواهیم پرداخت، بنابراین آنچهحائز اهمیت است این است که براستی آیا قانونگذار اسلامی در انطباق موضوع ربا با معیارهای حقوق جزا توفیقی حاصل نموده یا خیر؟وقتی ملاحظه میشود قانونگذار اسلامی نیز به تدریج، ضرورتهای کنونی جامعه را احساس کرده و با تصویب مواردی چون احتساب تورم در مهریهها، از دیدگاه غیرقابل انعطاف فقهی فاصله گرفته است، شاید بتوان گفت:چنینبینشی ناشی از بازنگری در فهم و استنباط احکام شرعی از یک سو و تاثیر زمان و مکان در موضوعات فقهی از سوی دیگر است که موجب پیدایش دیدگاه نوینی در حوزه مباحث اقتصادی اسلام شده است.