فرح السادات هالک - عضو هیئت علمی -دانشگاه مهندسی محیط زیست
محمد پازوکی - عضو هیات علمی - دکتری مهندسی شیمی
علی کاوس رحیم - کارشناس شیمی

قطار شهری (مترو) یکی از سیستم های حمل و نقل شهری است که امروزه در شهرهای بزرگ کاربرد فراوانی یافته و رو به گسترش است . در این مطالعه مزایای استفاده از این سیستم ، در مقایسه با سایر سیستم های حمل و نقل در شهر تهران مورد بررسی قرار می گیرد. از منافع عمده مترو ، کاهش آلودگی هوا ، آلودگی صوتی ، مصرف انرژی کمتر ، اشغال کمتر زمین و بالا رفتن ایمنی است . همچنین بعلت محصور بودن مسیر ، تعداد تصادفات و مرگ و میر به نحو بارزی کاهش می یابد .آمار موجود نشان می دهد حمل مساوی بار و مسافر با مترو نسبت به جاده در تولید آلاینده هایی نظیر SPM, SOX،CXHy, Pb, NOX, COX هشت 8 برابر کمتر است . بدیهی است برای رفع هر Kg آلاینده های مهم مانندCO  SOX وNOX در جامعه به ترتیب 19272 ، 2640 ، 726 ریال هزینه می شود . حمل و نقل ریلی با قابلیت حمل انبود بار و مسافر یک هفتم حمل و نقل جاده ای سوخت مصرف می کند ، بدین ترتیب این سهم تنها 20% از مصرف گازوئیل کشور را به خود اختصاص می دهد . از مهمترین منافع زیست محیطی سیستم حمل و نقل مترو کاستن از تعداد سفر به وسیله اتومبیل شخصی است ، زیرا برای عبور 10 هزار نفر در دو جهت حدودا نیاز به 5 هزار اتومبیل شخصی می باشد . در همین ارتباط با انتقال هر میلیارد واحد حمل از بخش جاده ای به مترو ، مبلغ 22/5 میلیون دلار منافع ملی در بر خواهد داشت . همچنین طبق آمار موجود ، بخش عمده سوانح کشور مربوط به حمل و نقل جاده ای بوده و بطور متوسط هر سی دقیقه یک نفر کشته و در هر 5 دقیقه یک نفر مجروح می شود ، در حالی که تعداد کشته گان در هر یک میلیارد نفر کیلومتر جابجایی مسافر از طریق جاده های ریلی نزدیک به 7 نفر و به عبارتی یک هفدهم جاده است که این نشانگر ایمنی بیشتر در جاده های ریلی می باشد . در این مطالعه نشان داده شده است که سهم بخش های مختلف انرژی در انتشار آلاینده های هوا بترتیب حمل و نقل 56/2% ، نیروگاههای کشور 15/04% ، صنعت 13/63% ، خانگی – تجاری – عمومی 9/33% ، کشاورزی 4/20% و حمل و نقل دریایی 1/6% می باشد .

سوخت های فسیلی ، حمل و نقل شهری ، مترو ، محیط زیست