مهشید نیازی ابکوه - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی
فخرالدین ابوئیه - مربی و عضو هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دامغان

در بزه دیده شناسی علمی (اولیه)، بزه دیده یکی از ارکان وضعیت پیش جنایی است که در تصمیم گیری بزهکار برای گذر از اندیشه مجرمانه به فعل مجرمانه ایفای نقش می کند و گاهاً باعث کاهش یا افزایش مجازات می شود. بزه دیده شناسی حمایتی (ثانویه)، عفو و بخشش صاحب حق قصاص را بیان می کند. دیه مالی است که پرداخت آن به سبب قتل یا وقوع جنایت بر عضو بر عهده جانی یا قائم مقام او می باشد و باید آن را به مجنی علیه و یا ولی او ادا کند. بزه دیده شناسی علمی چندان در امر دیه کاربردی ندارد، بلکه بزه دیده شناسی حمایتی بیشتر مورد توجه است و در آن غیر از تبدیل قصاص به دیه، موارد دیگری را نیز ذکر می کند که مجازاتش دیه است.

بزه دیده، قصاص، دیه، بزه دیده شناسی علمی (اولیه)، بزه دیده شناسی حمایتی (ثانویه)