شیوا سیف الدینی خالقی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب
عیسی چراتی - دانشجوی دکتری جامعه شناسی فرهنگی دانشگاه آزاد واحد دهاقان اصفهان ، ایران

یرای شناخت و کشف عوامل اجتماعی در اندیشه ی خواجوی کرمانی انچه ضروری به نظر می اید شیوه ی نگاه او به جهان و رویداد ها است. از این رو جامعه شناسی ادبیات به عنوان علمی بینا رشته ای با ایجاد زمینه ها و روش های پژوهشی کمک می کند که دقیق تر و متمرکز تر بتوانیم واقعیت های اجتماعی را درک و فهم نماییم. در این پژوهش با استفاده از روش اسنادی و نیز تکنیک نشانه شناسی متن و در نهایت تجزیه و تحلیل داده ها سعی شده تا به مفاهیم بنیادی اندیشه ی خواجو نزدیک شده و معانی گسترده تری از دل اشعار او فهم کنیم. رویکرد نظری به کار گرفته شده مفروضات حوزه ای – بنیادی گلدنر می باشد که با استفاده از آن نقاط غایب و خاموش اندیشه ی خواجو روشن تر خواهد شد. در یافته های تحقیق با استناد به دیوان خواجو ، فرم و نوع پرداخت او به مسائل که به نظر می اید نوعی روش تکاملی است برجسته شده و سپس مفاهیمی همچون مواجهه او با معنا و جایگاه انسان و نیز تاثیرات ادمی از محیط و نقش اجتماعی و فردی و حدود و میزان تاثیر جبر و قدرت کنش مندی و نیز مقابله و مقاومت های اجتماعی و اهمیت نمادین پول به عنوان ایده هایی پر اهمیت در تفکرات خواجوی کرمانی به شکل مفصل تبیین شده است. انچه به عنوان نتیجه ی چنین کوششی اهمیت دارد این است که اندیشه ی خواجوی کرمانی را از سویی باید ماحصل روح زمانه و متعین های دوره ی وی دانست که عصر هجوم و استیلای مغولان بر ایران بوده است و از دیگر سو ایده سرایی های خواجو را می بایست در ظرفی فراخ تر در گستره ی اندیشه ورزی های هوشمندانه و تامل های دقیق جستجو کرد. از این رو به نظر می اید اندیشه ی خواجوی کرمانی دارای ابعاد متنوع و حتی متناقضی است که هم حکایت از تکثر دامنه ی اندیشه ورزی او دارد و هم حاکی از نوعی بی نظمی می باشد

جامعه، انسان، عرفان، واقعیت، پدیده های اجتماعی