نوری سادات شاهنگیان - استادیار، دانشکده الهیات، دانشگاه الزهراء(س) تهران، ایران
اعظم مؤمنی فر - کارشناسی ارشد، تهران، ایران

غایت حیات انسان از جمله مسایل مهم مطرح در اکثر نظامهای فکری فلسفی و دینی است . اندیشمندان هندو نیز از عصر اوپانیشادها با پرداختن به این مسئله در صدد معنادار ساختن حیات بوده اند. یکی از آموزه های مهم اوپه نیشدها آموزه ی کرمه است که بر اساس آن آدمی بر اساس نتایج حاصل از کردار خود در چرخه ی بازپیدایی – تولدها و مرگ ها - گرفتار می شود به نحوی که انجام شعائر و آیینهای دینی نیز به تنهایی قادر به رهایی او از این وضعیت دشوار نیست. بدین سبب جستن راهی برای رهایی از اسارت و نجات پیوسته دغدغه ی اصلی اذهان متفکران هندو بوده است. این مقاله در راستای آشنایی با غایت قصوای زندگی از منظر اوپانیشادها به بررسی انواع نجات ، روشهای دستیابی به رهایی و موانع تحقق آن پرداخته است . مهمترین منابع این تحقیق شماری از اوپانیشادهای اصلی به عنوان ادبیات دینی و فلسفی پایانی وداها بوده است

انسان، حیات ،کرمه، موکشا