بازخوانی قواعد و شرایط تأویل از دیدگاه قاضی نعمان

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه نقد و نظر، دوره: 20، شماره: 79
  • کد COI اختصاصی: JR_JPT-20-79_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 592
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

غلامعباس موسوی

هیئت علمى پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامى و دانشجوی دکتری شیعه شناسى دانشگاه ادیان و مذاهب.

چکیده

قاضى نعمان، از فقیهان معروف اسماعیلى، در آثار خود به مسئله تأویل به گونه ای خاص و متفاوت از دیگر اسماعیلیان پرداخته است. به رغم دیدگاه اسماعیلیان که به باطن و تأویل نگاه حداکثری دارند و در مواردی نیز دچار خطا مى شوند، قاضى نعمان اعتقاد به تأویل را در کنار نص تبیین مى کند و با ترسیم خط اعتدال مى کوشد از خطا های دیگر اسماعیلیان در امان ماند. وی ظاهر قرآن را صامت و معجزه پیامبر 9 و تأویل و باطن رامعجزه ائمه: مى داند. او تأویل و باطن را علمى مى داند که با بهره گیری از آیات قرآن و در چارچوب ضوابط اثبات پذیر است. از آرای قاضى نعمان به رغم ارتکاب تأویل های مردود، مى توان قواعد و شرایط تأویل را بدین شرح استخراج کرد : «توجه به ظاهر در کنار باطن؛ ارتباط مفهومى تأویل و عقل، تأثیر اخلاص در صحت تأویل، منتهى شدن تأویل به علم امام و دخالت ایمان در صحت تأویل». به رغم امتیازهای فکری قاضى نعمان در مسئله تأویل، اشکال ها و ابهام های جدی در دیدگاه او وجود دارد که

کلیدواژه ها

تأویل، اسماعیلیه، قاضی نعمان، قواعد تأویل، باطنی گرایی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.