اخلاق دینی : خودسرانه یا ضابطه مند

از مهمترین اشکالات وارد بر وابستگی مفهومی - و به ویژه ثبوتی - اوصاف اخلاقی به دین، بی قاعدگی اراده و افعال ارادی خداوند و در نتیجه، خودسرانگی اخلاق برآمده از آن بوده است. براساس این نقد، اراده و کراهت خداوند یا امر و نهی او بی هیچ ضابطه و معیاری می تواند مفاهیم اخلاقی ای چون خوب و بد را شکل داده یا دست کم در اتصاف افعال انسانی به این محمولات تاثیرگذارد. اما برخی فیلسوفان و متکلمان - جدا از دیگر نقدهای وارد بر این دو تقریر از اخلاق دینی - کوشیده اند تا با ضمیمه کردن و افزودن قیدهایی به خداوند، استناد به تناقض منطقی افعال قبیح، توجه و تأکید بر ویژگی هایی چون بساطت خداوند و ... به حل این مشکل همت گمارند که این پاسخ ها اصولاً ناتوان از حل این مسئله بوده اند مگر آن که مراد حقیقی خداوند و موضوعات ثابت قضایای اخلاقی را ملحوظ در نظر آوریم.

کلیدواژه ها:

نسبت اخلاق و دین ، اخلاق خودسرانه ، نظریه ی امر الاهی ، اخلاق دینی ، وابستگی ثبوتی