ابوالحسن غفاری - عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه

ملاشمسا گیلانی ( حکیم مشائی سده ی یازدهم ) نفس را روحانیه الحدوث و روحانیه البقا دانسته و با انگیزه ی دفاع از معارف دینی، به مخالفت با نظریه ی حدوث جسمانی نفس برخاسته است. پاسخ ملاصدرا به اشکالات بر تمایز میان روح و نفس و تمایز نهادن میان نفوس کملین و نفوس غیرکلمین مبتنی است. هرچند این تمایز نهادن به ملاصدرا کمک می کند تا از روایاتی که درباره ی ارواح کملین وارد شده است پاسخ دهد، اما او همیشه به این تمایز پای بند نبوده است. ملامحمدصادق اردستانی ( حکیم سده ی دوازدهم ) - از منتقدین جدی نظریه ی ملاصدرا در باب حدوث جسمانی نفس - بر این باور است که قول به حدوث نه با تجرد نفس سازگار است و نه با بقاء آن. در این مقاله - پس از طرح اشکالات ملاشمسا گیلانی و ملامحمدصادق اردستانی - ضمن دفاع از نظریه ی ملاصدرا، به تبیین نحوه ی سازگاری این نظریه با آموزه های دینی پرداخته می شود.

نفس، ملاصدرا، ملاشمسا گیلانی، ملامحمد صادق اردستانی، معاد