خلق عقلی و سعادت جاوید؛ دیدگاه ابن سینا درباره ی نقش خرد در مقام عمل بر سعادت اخروی

حکیمان مسلمان عقل یا نفس ناطقه را تشکیل دهنده حقیقت و گوهر انسان می دانند. آنچه انسان را از دیگر موجودات طبیعی متاز می کند همین گوهر است. گوهر عقل دو توانایی عمده دارد : توانایی دانستن و توانایی عمل کردن. در این مقاله به نقش عقل در سعادت و مراتب سعادت در آخرت براساس مراتب قوه ی عاقله ی نفس از دیدگاه ابن سینا می پردازیم. به نظر ابن سینا، سعادت و شقاوت انسان ها در جهان پس از مرگ وابسته به وضعیت نفس ناطقه یا عقل در دو مقام علم و عمل است، اما از آن جا که سعادت و شقاوت ابدی در مقام عمل وابسته به وضعیت عقل در مقام علم است، انسان ها از این جهت به دو گروه تقسیم می شوند : گروه که کمال عقل را در مقام علم درک کرده اند ( سعادت مند ) و گروهی که از این کمال تصوری نداشته اند ( شقاوت مند ). بر همین اساس، ابن سینا تنها بر جاودانگی عقلی ( و روحانی ) تأکید می ورزد و معتقد است که حصول ملکات بدنی ذات نفس ناطقه را دگرگون نمی کند.

کلیدواژه ها:

عقل ، مراتب قوه عاقله ، سعادت ، سعادت اخروی ، ابن سینا