بهزاد بهزادی مکوندی - کارشناس ارشد موسسه آموزش عالی علمی کاربردی
ارژنگ جوادی - دانشیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی وزارت جهاد کشاورزی

مسائل اقتصادی و زیست محیطی در کنار مسائل فنی، تولیدکنندگان محصولات کشاورزی را وادار کرده است رو ش های جدید را در مدیریت تولید محصولات کشاورزی بکار گیرند . در روش های متداول تولید محصولات کود شیمیایی به طور یکنواخت در سطح مزرعه توزیع می گردد. این در حالی است که حاصل خیزی خاک در سطح مزرعه یکنواخت نیست و در بعضی نقاط موادغذایی خاک ممکن است بیش از نیاز گیاه باشد و در جاهای دیگر شاید کمبود عناصر موردنیاز گیاه در حدی باشد که حتی بعد از کوددهی نیز این کمبود اصلاح نشود . در این تحقیق ابتدا داده های مکانی مربوط به میزان نیتروژن خاک به صورت نقشه درآورده شد . در نقشه مورد نظر تنها مکان هایی که از لحاظ میزان ازت مورد نیاز گیاه فقیر بوده مورد پاشش قرار خواهند گرفت و در مکان های دارای میزان مناسب ازت نازل های کودپاش غیر فعال بوده و هیچگونه پاششی ندارند . نرخ پاشش در مکان هایی که از لحاظ میزان ازت فقیرند متغیر خواهد بود . براین اساس وبا بکار گیری انکودر شافت، مدار الکترو نیکی و یک شیر نرخ متغیر، کودپاشی صورت گرفت . مزرعه مورد نظر به 12 کرت به اندازه 5×2 متر مربع تقسیم بندی شد که 6 کرت برای اعمال ویژه مکانی و 6 کرت برای اعمال یکنواخت کود در نظر گرفته شد .هر کدام از کرت های مورد نظر نیز به صورت مربع های 2×2 متر مربع شبکه بندی شد. دستگاه م ورد نظر به دو صورت آزمایشگاهی (روی زمین آسفالت ) و مزرعه ای ارزیابی شد. اندازه کرت ها در تست آزمایشگاهی و مزرعه ای یکسان است .داده های بدست آمده کاهش 58/36 درصدی را در مصرف کود نسبت به روش متداول (توزیع یکنواخت ) نشان می دهد . همچنین میزان خطای پاشش در تست آزمایشگاهی 1/32 درصد و در تست مزرعه ای 1/58 درصد بود . داده های بدست آمده خطی بودن رابطه میان درصد باز بودن دریچه خروجی شیر نرخ متغیر با دبی خروجی از آن را به احتمال 0/78 نشان می دهد . از آنجایی که در کشور ما کودپاشی بدون در نظر گرفتن تغییرات در مزر عه صورت می گیرد . این روش راهکاری جدید است که میتوان تحول بنیادینی در کاهش مصرف کود ایجاد نماید.

سیستم اطلاعات جغرافیای، فناوری نر خ متغیر، سیستم مکان یابی جهانی، توزیع یکنواخت کود، توزیع دقیق کود