محمد طالبی اسفندارانی - دانشجوی کارشناسی ارشد و عضو انجمن علمی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد نطنز

یکی از معانی مهم و مؤثر در ارتباط انسان و محیط، حس تعلق هست. همچنین حس تعلق از معیارهای ارزیابی محیطهای باکیفیت بوده و در معماری و رشتههای طراحی محیطی، ویژگیهای کالبدی و روابط اجزاء کالبدی با تأمین و تأکید بر فعالیتهای اجتماعی محیط، نقش مهم و مؤثر در شکلگیری حس تعلق دارا هست. وجود طبیعت در فضاهای شهری بهعنوان فضایی معنادار جهت ملاقات افراد تأثیرات چشمگیری در وابستگی افراد نسبت به این فضاها دارد. همینطور ایجاد وابستگی نسبت به فضاهای شهری، میتواند نقش مؤثری در مطلوبیت و رسیدگی افراد نسبت به مرکز محله داشته باشد. در این پژوهش، حس تعلق در خیابان چهارباغ، بهعنوان یک نمونه شاخص معماری صفوی که باگذشت زمان بیشازپیش ارزشهای نهفته خود را هویدا میکند موردبررسی قرارگرفته است. هر بنا و اثر معماری اصیل بر ارزشهایی استوار است که تأثیر گذر زمانبر آن کمرنگ است و همچنان با حفظ ارزشهای خود میتواند به حیات خود ادامه دهد. ازآنجاکه اصطلاح معنا، آشکارا بر چیزی دلالت دارد که نمیتواند کمی باشد و از سویی دیگر، توانایی رویکرد پدیدارشناسی، در ایجاد محیط واجد معنا و هویت از طریق خلق مکانهای سرشار از حس و روح مکان است، چنین به نظر میرسد که میبایستی در رویکردی پدیدارشناسانه، مکانها را مورد ارزیابی قرارداد تا بتوان به ادراک و تعیین معنا در معماری و شهرسازی دستیافت.

طبیعت، حس تعلق مکان، فضای شهری ،پایداری،پدیدارشناسی