بررسی تطبیقی فنون رنگ سازی سنتی در رسالات گلزار صفا وقانون الصور

با توجه به اهمیت رنگ در هنر کتاب آرایی، که همواره چه از حیث مبانی بصری و یا عرفانی، یکی از موضوعات مورد توجهدر خصوص تهیه و کاربرد آن، با توجه به محدودیتها، برای هنرمندان در دورانهای گذشته بوده است، رسالاتی در اینزمینه با رویکردها و روشهای متفاوت تألیف شده است. از این میان دو رساله با نامهای گلزار صفا نوشته ی صیرفی در950 ه.ق و قانون الصور نوشته صادقی بیک افشار در 1010 ه.ق در فن کتابت و کتاب آرایی منظوم شده است، که منابعبسیار خوبی در خصوص رنگ سازی سنتی می باشد. با بررسی عناوین این دو رساله با مشابهات و تفاوت هایی روبرو می-شویم،که برای پژوهشگران سوالاتی را پدید می آورد از جمله اینکه: کدام یک از دو رساله در خصوص رنگ سازی سنتیقابل استناد و کاملتر هستند؟ این در حالی است که تا به امروز پژوهشی تطبیقی، روشمند و فنی در خصوص این دو رسالهانجام نشده است و اغلب به معرفی و در مواردی به بررسی تک نسخه پرداخته اند. بنابراین در این پژوهش با مقایسه ی دورساله به شیوه ی تطبیقی و با استفاده از اسناد و مدارک به شیوه ی کتابخانه ای، موضوعات مشابه و متناقض و تفاوت هایساختاری و فنی را شناسایی کرده و در ادامه به بررسی مشابهت ها در روشهای ساخت رنگ پرداخته و کمبودها معرفیشده است. این در حالی است که در بخش هایی می بایست هر دو نسخه را ادغام نمود تا به روش درست تهیه رنگ موردنظر دست یافت. در نهایت این نتیجه حاصل شده که: اولا رویکرد صیرفی در گلزار صفا بیشتر به سمت خوشنویسی استدر حالی که این موضوع در قانون الصور صادقی در خصوص روشهای نقاشی و نگارگری می باشد. دوما توالی و ترتیبموضوعات و عناوین در گلزار صفا بهتر و کاملتر از قانون الصور میباشد. در ادامه این نتیجه حاصل شده که در خصوصرنگسازی این دو رساله می توانند مکمل خوبی برای بهره گیری باشند و یا در مواردی یکی از عناوین دو رساله کاملتر وصحیحتر به شرح و آموزش پرداخته است.