تقدسزدایی از هنرهای صناعی در مکالمه خلاق سنت و مدرنیسم

فراموشی یا افول تدریجی هر یک از هنرهای صناعی و نیز روشهای نگهداشت و باززنده سازی آنها، ناگفته باید در متن بزرگتریچون فرهنگ یک جامعه مورد تحلیل و تفسیر قرار بگیرد. چه، زوال هر سنت هنری، آنچنان که منابع جامعه شناختی نیز گواهی میدهند،نه پیشآمدی نامنتظر، که فرآیندی آگاهانه را در متن فرهنگ زنده و زاینده همان جامعه طی میکند. مقاله حاضر با این فرض که غایبهنرهای صناعی ما، مباحث ساختاری و زیباشناختی است، با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با مراجعه به منابع کتابخانه ای و اینترنتی ابتدا بهگسست بزرگی می پردازد که در پی انقلاب صنعتی غرب، در هنرهای صناعی ایران نیز رخ میدهد و وضعیتی انتقالی را میان سنت و مدرنیتهپیش می آورد، سپس به تاثیر کلی صنعت مدرن بر هنرهای صناعی ایران می پردازد، و سپستر با طرح پرسش ساده و در عین حال پیچیدهچیستی صنایع دستی در دنیای متکثر امروز، هم به مبحث صورت بندی صنایع دستی در ایران امروز گوشه چشمی می اندازد و هم به مرورسراسری مباحث تاریخی مربوط به زیباشناسی صنایع دستی در غرب و تفاوت ظریف آن با نگره زیباشناختی مسلمانان توجه می کند وسرانجام؛ با تکیه بر آرای برخی از مهمترین سنت گرایان و فرهنگ پژوهان معاصر به این نتیجه می رسد که رمز ماندگاری هنرهای صناعی مادر دریای متلاطم مناسبات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی امروز، حفظ راهبردی سنت و هویت در لوای تعاریف درست و دور از معنای سنتیسنت است که به همه چیز خصلتی قدسی مآب می بخشد که نباید در آن دست برد. برای این مهم، بیش و پیش از هر چیز نیاز به گونه ایتقدس زدایی و آشنایی زدایی یا در یک کلام نوعی مکالمه خلاق میان سنت و مدرنیسم وجود دارد. مکالمه ای که فراگیری مهارت فنی را بانگرش معنوی به اشیاء وحدت می بخشد و از اصل اصیلی در فرهنگ اسلامی، یعنی توحید نشأت می گیرد.

کلیدواژه ها:

هنرهای صناعی ، انقلاب صنعتی ، زیباشناسی ، سنت ، مدرنیسم ، تقدس زدایی