رضوان احمدی پیام - ویسنده مسئول/ کارشناسی ارشد پژوهش هنر/ عضو هیات علمی (مربی) دانشگاه سمنان/ دانشکده هنر
سمیه باصری - عضو هیات علمی (استادیار) دانشگاه سمنان/ دانشکده هنر

قالی بافی بعنوان هنری شناخته شده و اصیل در تاریخ هنر ایران و ترکیه از جایگاه ارزشمندی برخوردار است. سابقه دیرینهنر و هنرپروری در ادوار مختلف تاریخی زمینه پیدایش یا شکوفایی آثار هنری را فراهم ساخته است. فرشبافی نیز از اینامر مستنثنی نبوده و مجموعه ای غنی و وسیع از نقش مایه و طرح ها را در خود جای داده است. از میان بی شمار طرح هایباشکوه قالی ها در ایران و ترکیه، آنچه می تواند بعنوان شاخصه مشترک در میان دو حوزه مسلمان مورد توجه قرارگیرد قالیهای سجاده ای تولید شده در بازه زمانی قرن شانزدهم است. به منظور بررسی تطبیقی قالی های سجاده ای عهد صفوی باگروهی از قالی های سجاده ای اوشاک عثمانی مجموعه ای منتخب از قالی های با شکوه در هر دو منطقه انتخاب گردیده اند.فرشهای سجاده ای در ایران و ترکیه به گونه ای آشکار از خصایص متمایز برخوردارند؛ بیان گوناگونی ها در قالب وجوه تمایزو قرابت ها بعنوان تشابه، محور اصلی نوشتار حاضر بوده است. حاصل این تطبیق و بررسی در قالب سبک طراحی قالی هایسجاده ای به ویژه در شکل محراب، نحوه ترکیب بندی نقوش و عناصر، معرفی و تطبیق عناصر تزئینی بکار رفته در قالی هایسجاده ای، مطرح گردیده است. همچنین علیرغم وجود عوامل موثر فرهنگی و هنری مشترک که در راس آنها حفظ ارزشهای مذهبی قرار دارد، خلق الگوی متمایز در فرش های سجاده ای دو منطقه یاد شده امری اجتناب ناپذیر بوده است.

قالی سجاده ای، نقوش تزئینی، ایران، ترکیه، اسلام