علی قاسمی سیانی - دانشجوی کارشناسی آب و هواشناسی اقلیم شناسی
امیرحسین حلبیان - دانشیار دانشگاه پیام نور ایران تهران

سیل از جمله عواملی است که از دیرباز آسیبهای زیادی را به سکونتگه های زمینهای کشاورزی و صنایع وارد کردهاست با افزایش جمعیت و گسترش سکونتگاه ها و پیشرفت صنایع خطرات سیل به مراتب نسبت به گذشته بیشتر شده و لزوم شناسایی سامانه های سیل زا را برای پیش بینی زمان و مکان وقوع سییل جهت کاهش خسارات ناشی از آن ضروری می نماید لذا مطالعه موردی الگوهای گردشی سیل زا، با رویکرد گردشی به محیطی میتواند کمک بسیاری در کشف رابطه بین تحولات جوی تراز بالا با محیط سطحی بنماید. در این پژوهش به بررسی و تحلیل هم دید سامانه های سیل زا در اسفند ماه سال 1383 در حوضه بازفت در استان چهارمحال بختیاری که منجر به طغیان رودخانه ی بازفت گردید میپردازیم. در این پژوهش ارتباط دادههای بارش و تغییرات دبی رودخانه بازفت ایستگاه پل شهید خدری و داده های ارتفاع پتانسیل فشار تراز 500 هکتوپاسکال بر روی الگوهای گردشی از پایگاه داده NCBP/NCAR بررسی شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهدکه بارش های سنگین در این منطقه در اسفند ماه سال 83 ناشی از الحاق دو الگوی گردشی زبانه کم فشار دریای سرخ کم فشار سودانی با الگوی مدیترانه ای که پیوسته این دو الگو در شرق مدیرتارنه ناپایدرای شدیدی ب همراه داشته او استقرار غر ب وجنوب غرب کشور در جلو فرود مدیرتانه که دارای هوای سرد بوده و میل به نزول دراد و ناوه گرم دریای سرخ که میل به صعود دارد وعقب فراز تشکیل شده بر روی مرکز ایران ه اپایداری شدیدی را در جلو محور فرود موجب گردیده است میابشد بارشهای سنگینی که طی روزهای 20 تا 22 اسفند ماه 1383 تداوم داشته و ناشی از این ناپایداری بوده باعث بالا رفتن حجم سیالبها و افزایش دبی رودخانه های این حوضه گردیده است.

سیل، حوضه آبریز، سینوپتیک، الگوی بارش، فشار، سیکلون، ژئوپتانسیل