نقش عدالت در حقوق شهروندی

موضوع این مقاله بررسی نقش عدالت در حقوق شهروندی می باشد. مطرح شدن حقوق شهروندی، لزوم احترام به حقوق اشخاص، بحث ها و میزگردها و مقالاتی که در این مورد منتشر می شود تا به حال اثرات مثبت و مفیدی در روابط بین اشخاص و نیز روابط ارگان های دولتی با مردم داشته است. شاید بتوان گفت تأثیرات غیرمستقیم و مفید و معنوی منشور بیش از تاثیرات مستقیم و مادی و حقوقی آن باشد. اما آرمان گرایی افراطی در منشور حقوق شهروندی و عدم تحقق کلی مفاد آن می تواند از اثرات مثبت آن بکاهد. در پیش نویس منتشر شده از منشور حقوق شهروندی؛ با ارج نهادن به زحمات تدوین کنندگان آن، برخی نکات اساسی قابل بحث به شرح زیر وجود دارد. در مقدمه منشور، بدرستی با استناد به قرآن کریم و فرمایشات حضرت علی (ع)، موضوع حقوق شهروندی، «نوع انسان» و همه «بندگان خداوند» ذکر شده است. اما در ماده 1-1- آن به شرح زیر، فقط اتباع ایران را بهره مند از حقوق شهروندی دانسته است. ماده 1-، 1 «کلیه اتباع ایران ... از حقوق شهروندی و تضمینات پیش بینی شده در قوانین و مقررات برخوردار می باشند. «محروم کردن غیر اتباع از حقوق شهروندی، نه با اصول حقوق مذهبی سازگار است که همه بندگان را نزد خداوند یکسان می داند و رسول اکرم (ص) می فرمایند «الناس کاسنان المشط» مردم مانند دندانه های شانه با هم برابرند. نه با اصول حقوق بشری سازگار است که تبعیض براساس تابعیت را نفی می کند. این مقاله در طی دو فصل جمع آوری شده است. نتیجه گیری را که از مباحث مطرح شده می توان گرفت این است که رعایت حقوق شهروندی می تواند برای افراد جامعه عدالت را به همراه داشته باشد و دیگر اینکه اصل برابری شهروندان در برابر قانون می تواند ضمانت اجرایی باشد برای تحقق عدالت. که در ضمن مقاله به بررسی مباحث مطرح شده می پردازیم.