محمد جواد فلاح - استادیار و مدیر گروه پژوهشی اخلاق اسلامی دانشگاه معارف اسلامی

از جمله راهکارهای تربیت اخلاقی که مورد پیشنهاد دانشمندان اخلاق و تربیت است درونی سازی اخلاق است. این راهبرد در اخلاق حرفه ای و کاربرد ی نیز اهمیت بسزایی دارد. تعامل اخلاقی با محیط زیست از جمله مسائلی است که مورد دغدغه ی صاحبنظران عرصه های زیست محیطی است که منجر به ثمرات بسیار مبارکی در این عرصه خواهد شد. یکی از آسیب های مهم در حوزه اخلاق محیط زیست تصورات و انگاره های افراد به محیط زیست است که منجر به مشکلات اخلاقی در این زمینه می گردد، اعتقاد به عدم برخورداری هستی از شعورمندی تکوینی، باور به عدم مسئولیت نسبت به محیط زیست و اعتقاد به عدم تأثیرات رفتار ما با محیط از جمله است تصورات غلط در ایجاد چالش های اخلاقی با محیط است. براساس دیدگاه های دینی عالم دارای شأن اخلاقی است بهان معنا کخ : « به اعتبار رابطه وجودی که با خالق دارد و نیز جنبه ی تسبیح گویی آن دارای شأن اخلاقی و معنوی است » این مبنا منجر به ایجاد تصور شایسته نسبت به محیط می گردد و تصور افراد را اولاً در نگاه ارزشیشان به هستی؛ در ثانی پذیرش مسئولیتشان در برابر عالم و ثالثاً باور به تاثیر وضعی رفتار ما با محیط زیست در زندگی مادی و معنوی، تغییر داده و منجر به ایجاد گرایش و میل و در نهایت صدور رفتار اخلاقی نسبت به محیط گردد. آموزه های اخلاق اسلامی چنین ظرفیتی را برای انگاره بخشی به افراد پیشنهاد می دهد که منجر به اموزش و ترویج زیست محیطی می گردد. این پژوهش در راستای تبیین این مبنا و نحوه اثربخشی آن در درونی سازی اخلاق زیست محیطی و چگونگی ارائه آن در قالب طرحی راهبردی سامان یافته است.

اخلاق زیست محیطی، اخلاق گردشگری، شأن اخلاقی،اخلاق اسلامی، شعورمندی هستی، درونی سازی اخلاق