نسیم شیرخانی - گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
سوسن لائی - استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

این تحقیق برای بررسی مدل رهبری اثربخش در مورد مدیران مدارس ابتدایی استان کرمانشاه انجام شد. به همین منظور رابطه بین ویژگی های شخصیتی، تفکر حل مسئله، هوش هیجانی و خودکارآمدی عمومی با میانجی گری سبک های رهبری تحولی و تبادلی با متغیر اثربخشی رهبری بررسی شد. نمونه آماری 220 نفر از مدیران مدارس ابتدایی استان کرمانشاه بود که با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای سنجش متغیرها از پرسشنامه های فرم کوتاه ویژگی های شخصیتی نئو، تفکر حل مسئله پارکر، هوش هیجانی برادبری و گریوز، خودکارآمدی عمومی شرر، سبک رهبری چندعاملی باس و آوولیو ( رهبری تحولی و تبادلی ) و پرسشنامه اثربخشی رهبری، استفاده شد. ضرایب آلفای کرانباخ این پرسشنامه ها به ترتیب برابر با 80/59، 0/0، 0/78، 0/77، 0/84، 0/66 و 0/82 بود. تجزیه و تحلیل داده ها براساس رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر، با استفاده از نرم افزار SPSS و Amos استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که خرده مقیاس های ویژگی های شخصیتی شامل ( دلپذیر بودن، باوجدان بودن، برونگرایی )، خرده مقیاس های تفکر حل مسئله ( شامل عقلانیت، درک، احساس، تفکر )، هوش هیجانی شامل ( خود مدیریتی، مدیریت روابط )، خودکارآمدی شامل ( گرایش به آغازگری رفتار و تمایل به ادامه تلاش )، بطور معنی داری سبک رهبری تحولی را پیش بینی می کنند. سبک رهبری تبادلی با متغیرهای دلپذیر بودن، عقلانیت، خودمدیریتی، مدیریت روابط، گرایش به آغاگری و تمایل به ادامه تلاش، قابل پیش بینی است. ضمناً خرده مقیاس های انگیزش الهام بخش و انگیزش ذهنی ( مقیاس رهبری تحولی )، و نیز مدیریت بر مبنای استثناء ( از مقیاس رهبری تبادلی ) می توانند اثربخشی رهبری را بگونه معنی داری پیش بینی می کنند. چون این تحقیق در مورد مدارس ابتدایی استان کرمانشاه انجام شده است بنابراین یافته های آن در مورد سایر سطوح آموزشی و یا سایر استان های کشور، قابل تعمیم نیست.

ویژگی های شخصیتی، هوش هیجانی، رهبری تحولی و تبادلی، تفکر حل مسئله، خودکارآمدی عمومی