سید مصطفی مرتضوی مهدی آبادی - استادیار گروه عمران دانشگاه ولیعصر رفسنجان
علیرضا مسلمی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد انار

نشت نفت خام از لوله های مخازن و پالایشگاه های مربوط به صنعت نفت و نیز فوران طبیعی نفت در برخی مناطق مستعد و نفوذ آن به خاک اطراف و زیر پی سازها علاوه بر تأثیرات مخرب زیست محیطی مانند آلودگی آب زیرزمینی و آب دریاها باعثتغییرات در خصوصیات ژئوتکنیکی خاک می شود. آلوده شدن زمین علاوه بر آلودگی سفره آب های زیر زمینی باعث تغییراتیدر وضعیت سازه های واقع بر روی خاک نیز می شود. هر تغییری در مشخصات مهندسی لایه خاک می تواند منجر به کاهش ظرفیت باربری و افزایش نشست کلی و نسبی پی سازه ها شود. در نتیجه سازه ها ممکن است دچار گسیختگی سازه ای شده و یا از نظر کاربری غیر قابل استفاده شوند. مطالعات محدودی در ارتباط با خواص فیزیکی و شیمیایی خاکهای آلوده به نفت در گذشته انجام شده است که تعدادی از آنها به بررسی پارامترهای ژئوتکنیکی خاک های آلوده پرداخته است. در بسیاری از اینموارد تحقیقات صورت گرفته روی ماسه خالص بوده است. با توجه به اینکه تاثیر آلودگی نفتی بر خواص ژئوتکنیکی خاک رابطه مستقیمی با جنس، میزان تراکم نسبی و درصد آلودگی آن دارد، در این مقاله از خاک ماسه ای رس دار استفاده شده است تا تاثیر رس بر رفتار خاک و میزان تغییرات مقاومت برشی بررسی گردد. نفت خام مورد استفاده در این مقاله از پالایشگاه نفت تهران تهیه شده است. از میان ویژگیهای ژئوتکنیکی خاک های مورد نظر، پارامترهای مقاومتی آن مورد بررسی قرار گرفته است. برای بررسی پارامترهای مقاومتی، از آزمایش برش مستقیم تحکیم یافته زهکشی شده استفاده شده است.

مقاومت برشی، آزمایش برش مستقیم، ماسهی رسدار، نفت خام