سید محمود حسینی صدیق - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسفراین، ایران
غلامرضا مقامی مقیم - استادیار و عضو هئیت علمی دانشکده علوم زمین دانشگاه دامغان، ایران

به منظور بررسی پراکندگی فضایی فصول بارشی شهرستان اسفراین، آمار روزانه بارش همه ایستگاه های باران سنجی و کلیماتولوژی و از آمار m*n سینوپتیک از سازمان هواشناسی به صورت کنترل شده دریافت شد. جهت شناسایی فصول بارشی در هر ایستگاه ماتریسی بارندگی تهیه شد. به گونه ای که سطرها روزها و ستون ها مقادیر بارش را تشکیل دادند. در ادامه با استفاده از تجزیه خوشه ای اقدام به خوشه بندی بارش در طی 12 ماه سال در هر ایستگاه گردید. جهت شناسایی بهتر نواحی بارشی شهرستان، ایجاد رابطه رگرسیونی گرادیان منطقه و نقاط ارتفاعی به ایجاد نقشه خطوط بارشی ماهانه و سالانه اقدام به پهنهبندی میزان بارش با استفاده DEM بارش و بر اساس لایه در شهرستان اسفراین شد. پس از محاسبه خوشه بندی و معادله رگرسیون خطی مشخص شد که در شهرستان، بارش با GIS از نرم افزار ارتفاع رابطه مستقیم دارد؛ یعنی با افزایش ارتفاع میزان بارش افزایش مییابد. نتایج تحقیق نشان داد که بیشترین مقدار بارش در شهرستان در نواحی مرتفع کوهستانی و ماه های سرد سال در قسمت های شمالی و شمالشرقی شهرستان، ایستگاه نماینده آنها سرچشمه، کلات، بام و اسفید است؛ و کمترین آن در نواحی کم ارتفاع و پست منطقه در قسمت جنوب و جنوب غرب، ایستگاه نماینده آنها به ترتیب قاسم خان و چهل دختر است، تعلق دارد.

فصول بارشی، ماتریس، تجزیه خوشه ای، ارتفاع، تحلیل فضایی