حسن علیخانی - مرکز تحقیقات قلب و عروق اصفهان، مرکز بهداشت شهرستان اصفهان
نوشین محمدی فرد
علی معطریان
نضال صراف زادگان

شیوع بیماری های قلبی عروقی و مرگ و میر ناشی از این بیماری ها در ایران رو به افزایش است. بنابراین منظور پیشگیری و کنترل این بیماری ها، طرح ملی پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی در شهر اصفهان در قالب "برنامه قلب سالم اصفهان" از اواخر سال 1379 آغاز و به مدت 5 سال اجرا خواهد گردید. یکی از اهداف این برنامه اصلاح آگاهی، نگرش و عملکرد (KAP) تغذیه ای افراد جامعه است که بدین منظور، در مرحله اول این برنامه، KAP تغذیه ای 12600 نمونه تصادفی از افراد بزرگسال، در استان اصفهان (استان مورد مداخله) و استان مرکزی (استان شاهد) تعیین گردید و پس از آن اجرای پروژه های مداخلاتی از سال 1381 آغاز شد. یکی از پروژه های مداخلاتی این برنامه، پروژه غذای سالم برای جامعه سالم است که هدف اصلی آن فراهم آوردن امکانات لازم برای دسترسی مردم به غذای سالم در راستای ارتقاء KAP تغذیه ای افراد است. بدین منظور دو گروه هدف اصلی، شامل اصناف تهیه کننده مواد غذایی از جمله رستوران ها، اغذیه فروشی ها، پیتزا فروشی ها، نانوایی و قنادی ها و صنایع تولید کننده مواد غذایی، نظیر کارخانجات مختلف تولید کننده محصولات غذایی می باشند برای پایش تاثیر مداخلات و تعیین میزان دسترسی به اهداف، در پایان هر سال KAP مردم ارزشیابی می گردد، که نتیجه اولین ارزشیابی نشان دهنده افزایش آگاهی مردم در استان مورد مداخله بود ولی این تغییرات معنی دار نبوده است. همچنین مرتبا ارزشیابی فرایند در طول انجام مداخلات با چک لیست های تهیه شده بر اساس اهداف پروژه در گروه های هدف مختلف انجام می گردد. یکی از مهمترین نتایج حاصله بر اساس گزارش اداره بازرگانی استان اصفهان 14% کاهش درخواست روغن جامد و افزایش درخواست روغن مایع است. در پایان مداخلات در سال 1384 نیز ارزشیابی نهایی بر روی 12600 نمونه تصادفی دیگر در استان مورد مداخله و شاهد انجام خواهد شد.