بررسی تطبیقی کلام الهی و سیر تحول استفاده از مقرنس در معماری در دوره اسلامی سده های پنجم و ششم (نمونه موردی مسجد جامع اصفهان)

مقرنس عنصری تزیینی است که در معماری قبل و بعد از اسلام یکی از مهم ترین عناصر معماری بشمار می رود که اهمیتی والا و برجسته دارد. جایگاه خاص و ویژه آن در مساجد، آرامگاه ها و مدرسه های علوم دینی در بناهای ایرانی قابل مشاهده است. مقرنس ها، از جمله مهم ترین عناصر موثر در ساخت گنبدها هستند که به مرور جنبه تزیینی پیدا کرده اند. از مقرنس ها با عنوان قندیل و یا استالاکتیت و نیز لانه زنبور عسل یاد می شود، که خداوند در آیات خویش جایگاه ویژه ای برای زنبورهای عسل قائل شده است. این عنصر مهم تاریخی و هنری دارای ابعاد گسترده و وسیعی در روند تکامل هنر ایران است. بنابراین ، این پژوهش با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای به بیان سیر تحول تاریخی مقرنس در معماری باستان و بعد از اسلام و سپس به ویژگی های عمده و اصلی مقرنس در سده های پنجم و ششم هجری (دوره سلجوقیان) پرداخته است و مسجد جامع اصفهان را مورد بررسی قرار داده و در آخر به کلام الهی، آیه 68 سوره نحل و شباهت کندوی عسل به مقرنس و توجه معماران به طبیعت و ذات هستی اشاره می کند.

کلیدواژه ها:

مقرنس ، دوره سلجوقی ، مسجد جامع اصفهان ، کلام الهی ، معماری اسلامی ، زنبور عسل