حسین قربانیان - هیات علمی، دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود
المیرا امسیا - هیات علمی، دکتری اقتصاد بازرگانی ، گروه حسابداری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
سید آزاد حسینی - دانشجو، کارشناسی ارشد حقوق تجارت بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان

یکی از ابزارهای نوظهور تامین مالی، تامین مالی اسلامی از طریق اوراق بهادار اسلامی یا صکوک است. طراحی اوراق صکوک از لحاظ اعتقادی براساس الزامات اسلامی بوده و فارغ از شبهه ربوی است و از جهتاقتصادی، از طریق اجرای ساز و کارهای مدیریت ریسک، این ابزار دارای توجیه اقتصادی می باشد. اوراق اجاره یکی از مصادیق ابزارهای تامین مالی اسلامی است که نزدیکترین نهاد مشابه آن، عقد اجاره و اجاره به شرط تملیک است که از عقود موجه قانونی و شرعی است. استفاده از این اوراق در پروژه های نفتی را می توان با تکیه بر دارایی های شرکت بانی (شرکت ملی نفت ایران) و به صورت پروژه محور توجیه نمود. به این صورت که شرکت واسط تجهیزات مورد نیاز شرکت ملی نفت ایران را از طریق سرمایه های صاحبان اوراق اجاره منتشر شده، خریداری می نماید؛ سپس به نمایندگی از سرمایه گذاران تجهیزات را به بانی اجاره می دهد و اجاره بهای پرداختی از سوی بانی را به نسبت اوراق بین سرمایه گذاران توزیع می نماید. درپایان مهلت اجاره بانی با پرداخت اصل پول اوراق، سود علی الحساب و سایر هزینه های پیش بینی شده، مالک تجهیزات ودارایی های خریداری شده می شود. این مقاله با روش تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای درصدد توجیه فقهی صکوک اجاره، تطبیق آن با عقود مشابه موجود در قانون و نیز توجیه اقتصادی این اوراق در پروژه های نفتی است.

تامین مالی اسلامی، صکوک، صکوک اجاره، عقد اجاره، صکوک اجاره نفت