علی تکریمیان - دانشجوی کارشناسی ارشدمعماری-دانشگاه آزاد بندرعباس

در معماری سرزمین های مختلف ، پنجره یکی از گزینه های است که نقش مهمی در تعیین ظاهربناهای مسکونی و در نتیجه انتقال خواص معماری دارد. البته اگر از خواص محیط و فرهنگی که بنا متعلق به آن است برخوردار باشد، هویت معماری مکان خود را بیان می کند . در ساختار پنجرهٔ بناهای سنتی ، ویژگی های فرهنگی و اقلیمی به خوبی دیده می شود. تحولات دوران جدید و آزادی بی حد در شکل پذیری عناصر ساختمان پنجره خود بخود می کاهد از طرف دیگر ، در اکثر جوامع انواع پنجره های سنتی از مفهوم و کارکرد خود باز مانده و به نظر می رسد بررسی مجدد جنبه های وجودی برای شناخت و درک مفاهیم معماری آن اقلیم و بنا نیز مفید واقع شود. در زبان فارسی ، انواع شبکه هایی را که بر روزن ها و گشودگی ها نصب می کردند ، پنجره می معرفی می کرده است ، متفاوت است . پنجره بیشتر در خانه معنا دارد و در فضاهای عمومی و مذهبی ، بیشتر از روزن بهره می گرفتند. در زبان فارسی معنی ریشهٔ اغلب واژه هایی که برای پنجره به کار می رفته است ، با نور و تابشی مناسبت دارد. کاربرد پنجره های مشابه در خانه های ایرانی ، در اقلیم های متفاوت ، نشان می دهد که شکل و اندازه و تنوع - بر خلاف تصور علمی رایج که عوامل اقلیمی را برای شکل پذیری آن در اولویت قرار می دهد-بیشتر تحت تاثیر فرهنگ ایرانی و نوع فضای های خانه قرار داشته است.

معماری ایران، پنجره، روزن، خانه ایرانی، اقلیم ایران