بهمن فاضلی نیا - عضو هیئت علمی پژوهشکده زیست فناوری کشاورزی دانشگاه زابل
ایوب مزارعی - دانشجویان کارشناسی ارشد گیاهان دارویی دانشگاه زابل
علی سبحانی زاده - دانشجویان کارشناسی ارشد گیاهان دارویی دانشگاه زابل

وجود املاح زیاد در خاک یا آب آبیاری، گیاه را با تنش شوری مواجه می سازد. تنش شوری صرف نظر از مکانیسم شور شدن خاک، به دلیل تجمع بیش از حد کاتیون ها و آنیون ها در محلول خاک، بروز می کند. به منظور بررسی اثر میدان مغناطیسی بر روی رشد و جوانه بذور گیاه دارویی رازیانه تحت تنش شوری، آزمایشی در سال 1394 در آزمایشگاه فیزیولوژی پژوهشکده زیست فناوری کشاورزی دانشگاه زابل به صورت فاکتوریل در قالب کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام و صفات درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن تر و وزن خشک ریشه چه، وزن تر و وزن خشک ساقه چه اندازه گیری شد. تیمار مرطوب بودن بذر در دو سطح (خشک و تر بودن بذر)، تیمار مغناطیسی در دو سطح(مغناطیس شدن بذر و فاقد مغناطیس) و تیمار شوری شوری اعمال شده در 4 سطح 0،70،140 و 210 میلیگرم بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که مرطوب بودن بذر و اعمال مغناطیس کردن بذور بر تمام صفات معنی دار و بذوری که قبل از اعمال تیمار مرطوب و مغناطیس شده از شرایط مطلوبی برخوردار بودند. همچنین شوری بر صفات طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن تر و وزن خشک ریشه چه، وزن خشک ساقه معنی دار بود. همچنین اثر متقابل مرطوب بودن و مغناطیس شدن بذور و حتی در شرایط شوری بذور مغناطیس شده دارای شاخص های جوانه زنی بهتری بودند و اما مرطوب بودن بذور در شرایط شوری تاثیر معنی داری بر شاخص های جوانه زنی نداشت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که با افزایش غلظت شوری کلیه صفات مذکور کاهش یافتند. به گونه ای که بالاترین میزان هر یک از صفات متعلق به تیمار شاهد و کمترین آن متعلق به تیمار 210میلیگرم بر لیتر که صفت درصد جوانه زنی تحت تاثیر شوری قرار نگرفت یعنی رازیانه حتی تا 210 میلیگرم بر لیتر توانایی جوانه زنی مناسب را دارد. از طرفی مغناطیس کردن بذور به اندازه خیس کردن قبل از جوانه زنی تاثیر به سزایی بر اکثر شاخص های جوانه زنی دارد و جهت جوانه زنی بهتر بذور رازیانه و عکس العمل های مناسب نسبت به شرایط و مطلوب شدن از شاخص های بنیه بذری بهتر است قبل از جوانه زنی، بذور را خیس و مغناطیس کرد. بنابراین به نظر می رسد که ارزیابی عکس العمل صفات مرتبط با جوانه زنی در مرحله جوانه زنی برای تعیین تحمل به شوری گیاه رازیانه مؤثر باشد

تنش شوری، مغناطیس، جوانه زنی، شاخص بنیه بذر، رازیانه