رضا حداد بدر - دانشجوی کارشناسی ارشد، شناسایی و انتخاب مواد، دانشگاه صنعتی سهند
جعفر خلیل علافی - استادیار دانشگاه صنعتی سهند تبریز، مرکز تحقیقات مواد پیشرفته و فرآور

در این تحقیق تاثیر زمان عملیات پیرسختی بر رفتار سوپر الاستیک آلیاژ NiTi با ترکیب 51at.% Ni، مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از عملیات آنیل محلولی در 850 درجه سانتیگراد به مدت 30 دقیقه و کوئنچ در آب، عملیات پیرسختی بر روی نمونه ها در دمای 400 درجه سانتیگراد به مدت زمان های 10، 20، 30، 60 و 120 دقیقه انجام شد. آزمایشات کالریمتری DSC به منظور تعیین دماهای تغییر حالت های مارتنزیتی و آزمایشات کشش برای مشخص کردن رفتار سوپر الاستیک نمونه ها انجام گردید. جهت شناسایی فازها از تفرق اشعه ایکس XRD استفاده شده است. نتایج DSC نشان می دد که با افزایش زمان پیرسختی دماهای استحاله های فازی، افزایش می یابند. همچنین پس از انجام عملیات پیرسختی استحاله های مارتنزیتی با گذر از فاز میانی R در دو مرحله رخ می دهند. نتایج آزمایشات کشش نشان می دهد که هم تنش Plateau بالایی و هم تنش Plateau پایینی، به آرامی با افزایش زمان پیرسختی، کاهش می یابند و در دمای پیرسختی 400 درجه سانتیگراد بهینه ترین زمان پیرسختی جهت به حداقل رساندن کرنش باقیمانده پس از حذف تنش 30 دقیقه به دست آمد.

آلیاژ NiTi، رفتار سوپرالاستیسیته، عملیات پیرسختی، تنش Plateau، کرنش باقیمانده