عباسعلی کارگر - مسئول محیط زیست شهرداری منطقه ۹ تهران
رضا جلیل زاده - دانشجوی دکترای تخصصی مهندسی محیط زیست - واحد تهران و علوم
طاهره شکراللهی - کارشناس مدیریت محیط زیست
ویدا پورجعفریان - کارشناس بهداشت عمومی

شهرداری منطقه9 در غرب شهر تهران و در مجاورت مناطق صنعتی قرار گرفته است که از ویژگیهای مهم این منطقه وجود کارخانجات و کارگاههای بزرگ و کوچک و تولید مقادیر زیادی مواد زائد عادی و خطرناک (مایع ، جامد )می باشد . مواد زائد خطرناک موادی هستند که باعث ایجاد خطرات دراز مدت زیست محیطی شامل سمیت مزمن در اثر تماس مکرر و سرطانزایی گردیده و یا دارای پایداری نسبت به فرایند های سمیت زدایی نظیر تجزیه پذیری زیستی و پتانسیل آلوده سازی آبهای زیر زمینی و آبهای سطحی بوده و باعث ایجاد شرایط مورد اعتراض از دیدگاه زیبا شناسی مانند بوجود آمدن بوهای زننده و نامطبوع گردند (تعریف سازمان بهداشت جهانی) . با توجه به اهمیت مسائل زیست محیطی و مدیریت پسماندها ، بویژه مواد زائد خطرناک در مناطق شهری و مناطق نیمه صنعتی ، لزوم بررسی وضعیت تولید ، نگهداری ( روشهای مختلف ذخیره سازی ، ظروف نگهداری ، شرایط نگهداری مواد مختلف در کنار یکدیگر و ...) ، جمع آوری ( بسته بندی ، برچسب گذاری و علامت گذاری محموله ها) و دفع آنها ( با امکان بازیافت یا بدون بازیافت ) از منطقه ضروری بود . هدف از مطالعه ، بررسی وضعیت مدیریت مواد زائد خطرناک در منطقه 9 شهرداری تهران و اطلاعات لازم از طریق مطالعه کتابخانه ای ، بررسی مقالات ، مشاهده ، پرسشنامه و با همکاری ادارات بازیافت ، ساماندهی و محیط زیست شهرداری منطقه 9 جمع آوری گردید . در این مطالعه ، منابع تولید در سطح منطقه ، میزان تولید ، نوع و تراکم مواد زائد خطرناک در محلات ، بویژه محلات 7 و 8 مشخص و با استفاده نرم افزار GIS بر روی نقشه مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت . از نتایح مهم می توان به ایجاد بانک اطلاعاتی از منابع تولید ، آموزش ، آگاهی و مشارکت مردم ، و آشنایی مدیران اجرائی منطقه به مدیریت مواد زائد خطرناک با توجه به روشهای دفع ( با امکان بازیافت شامل استفاده مجدد ، بازیافت انرژی ، جایگزین سازی و روشهای بدون بازیافت) اشاره کرد.

مواد زائد خطرناک ، شهرداری منطقه 9 ، محیط زیست ، آموزش ، GIS