سروش امیری - استادیار دانشگاه علوم انتظامی امین
افسانه خسروی - دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

؛«شأن» و «کرامت» انسان به عنوان حقی طبیعی و ذاتی، محور انسان شناسی فلسفی عصر حاضر است. مفهوم کرامت انسانی نقش محوری در گفتمان حقوق بشر ایفا می کند. با توجه به اعلامیه جهانی حقوق بشر، به رسمیت شناختن کرامت ذاتی و حقوق مسلم همه اعضای خانواده بشری اساس آزادی، عدالت و صلح در جهان است. میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی بیان می کنند که تمام حقوق بشر از کرامت ذاتی انسان مشتق شده است. در این راستا به روش توصیفی- تحلیلی درصد پاسخ به این پرسش کلیدی هستیم: نقاط اشتراک و افتراق رویکرد غرب و اسلام به حقوق بشر سازمان ملل متحد نسبت به موضوع کرامت انسان کدامند؟ در این راستا فرض مقاله بر این اساس که نظام حقوق بشر اسلام و غرب در کلیات حقوق بشر سازمان ملل متحد دارای نقطه نظرات مشترک هستند ولی در برخی مصادیق از جمله کرامت انسانی، به دلیل رویکرد متفاوت به لحاظ فلسفی و جهانبینی در تضاد هستند. در این مقاله که لازمه ی یک بحث تطبیقی است مبانی نظری حقوق بشر از دیدگاه اسلام و غرب مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. در نهایت مشخص شد که با توجه به خدا محور بودن دیدگاه حقوقی اسلام و انسان محور بودن دیدگاه های غرب به خصوص بعد از دوره ی قرون وسطا، می توان تفاوت اساسی این دو تفکر را در مبدأ و شاکله ی اصلی و بنیادی آن دانست.

اسلام، حقوق، حقوق بشر، غرب، کرامت انسانی