بررسی تاثیر تمرینات پلایومتریک در آب و خشکی بر توان هوازی و شاخص های بی هوازی شناگران دختر نخبه 10 الی ۱۳ سال شهر تهران

تمرینات پلایومتریک برنامه اجرایی ویژه ای است برای ارتقاء توان انفجاری. این ارتباط حداکثر قدرت و نیروی انفجاری را گسترش می دهد در اغلب موارد ورزشکاران زمان کافی برای رسیدن به حداکثر سرعت با حداکثر قدرت را ندارند. بنابراین مهمترین نکته در عمل؛ تولید حداکثر نیروی ممکن در حداقل زمان است. کاهش زمان و کاهش خستگی برای کسب بهترین رکورد در شنای رقابتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. درتدوین برنامه تمرینی مربیان شنا، دقت نظردر فاکتورهای مهم آمادگی جسمانی )توان، قدرت و سرعت(بسیارحائز اهمیت است. با توجه به اینکه بهبود توان بی هوازی یا انفجاری با بهبود رکورد شنا ارتباط مستقیم دارد 1. لذا اینکه بدانیم کدام نوع تمرین باعث بهبود توان انفجاری می شود و اینکه کدام روش در آب و خشکی بهتر است، موضوعی چالش بر انگیز است. از طرفی دیگر یکی از مزایای تمرینات پلایومتریک درآب جلوگیری زایجادکوفتگی تاخیری است. همچنین لازم به ذکر است که تمرینات در آب مانع از آسیب دیدگی ورزشکاران می شود. با توجه به تحقیقاتی که در زمینه تمرینات پلایومتریک در رشته های مختلف و همینطور در رشته شنا انجام شده است و نتایج حاصله، اثربخش بودن تمرینات در بهبود موارد ذکر شده می باشد۲. بیشتر تحقیقات درزمینه افزایش توان بی هوازی، افزایش چابکی وتعادل واثبات این مطالب به دنبال تمرینات پلایومتریک در خشکی بوده است و ترکیب این تمرینات و اجرای آن در آب بررسی نشده است. بنابراین محققان در پژوهش حاضر در پی پاسخ گویی به سوالات زیر برآمدند که: آیا تمرینات همزمان پلایومتریک در خشکی و آب بر برخی فاکتورهای آمادگی جسمانی شناگران می تواند اثر مضاعفی داشته باشد؟ روش تحقیق : ۴۰ شناگر دختر ۱۰ تا۱۳ سال نخبه باشگاه سیمرغ تهران به عنوان آزمودنی انتخاب شدند. سپس به صورت تصادفی به چهار گروه کنترل، پلایومتریک ترکیبی در آب و خشکی، پلایومتریک در آب و پلایومتریک در خشکی تفکیک شدند و سه گروه تجربی تحت مداخله ۸ تمرینات پلایومتریک منتخب قرار گرفتند و در طی این 8 هفته گروه کنترل به تمرینات عادی خود مشغول بودند. برای بررسی فرضیه های پژوهش از آزمون تحلیل واریانس یکراهه و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که هشت هفته تمرینات پلایومتریک موجب تغییر معناداری در توان بی هوازی شناگران شد و این تغییرات در گروه ترکیبی بهتر از سایر گروه ها بود p<0.05 ولی تفاوت معناداری بین گروه پلایومتریک در آب و گروه پلایومتریک در خشکی مشاهده نشد. بین چهار گروه مورد مطالعه پژوهش حاضر در میزان توان انفجاری، ظرفیت بی هوازی و ظرفیت هوازی تفاوت معناداری مشاهده شد p< 0.05 نتایج نشان داد که با مداخله هشت هفته تمرینات پلایومتریک بهبود معناداری در توان انفجاری شناگران مشاهده شد و این تفاوت به نسبت گروه کنترل بود. ولی بین 3 گروه تجربی تفاوت معناداری مشاهده نشد.نتایج پژوهش حاضر با نتایج آلبرتو و همکاران 2014 موافق و همسوست (3). احتمالایکی از دلایلی که موجب شده به نسبت گروه کنترل تفاوت معناداری بر اثر تمرینات پلایومتریک، ظرفیت هوازی بهبود یابد نوع آزمون برای ارزیابی ظرفیت هوازی می باشد که در این پژوهش از بررسی تغییرات میزان لاکتات در 400 متر استفاده شده است که یکی از دلایل بهبود ظرفیت هوازی سازگاری بیشتر شناگران به تحمل اسیدلاکتات بیشتر می باشد. زیرا همانطور که گفته شد میزات لاکتات در آزمون 33 متر نیز افزایش یافته بود و نشان دهنده سازگاری بیشتر آزمودنی ها به تحمل اسیدلاکتیک است. پس به طور کلی می توان گفت که تمرینات پلایومتریک در میزان سازگاری به تحمل لاکتات برای بهبود عملکرد ظرفیت هوازی مفید است. همچنین تحقیقات مختلف نشان داده اند عملکرد استقامتی با تمرین هوازی بهبود می یابد. به طور کلی اجراهای ورزشی سطح بالا تنها در صورتی ممکن است که شناگر هر دو شرط زیر را داشته باشد: ظرفیت هوازی )استقامتی( عالی و توانایی شنای سریع با لاکتات کم و دستیابی به VO2max بالا و ظرفیت بی هوازی بسیار قوی. لازم است ظرفیتهای هوازی و بی هوازی در نسبتهای کاملا صحیح توسعه یابند تا بهترین اجرای ورزشی به هنگام مسابقه حاصل شود) 4(. از طرفی دیگر تمرینات پلایومتریک در آب به نسبت تمرینات پلایومتریک در خشکی می تواند به ورزشکاران شناگر برای بهبود سیستم بی هوازی و شناهای سرعتی که نیازمند توان و قدرت بیشینه هستند کمک کند. زیرا این تمرینات از گرفتگی و کوفتگی و آسیب عضلانی به نسبت تمرین در خشکی جلوگیری می کنند و به طور کلی تمرینات پلایومتریک در آب به شناگران نوجوان برای بهبود عملکرد و توانشان بهتر می تواند کمک کند. لذا به مربیان شنا پیشنهاد می شود برای بهبود عملکرد و جلوگیری از آسیب ورزشکاران تمرینات پلایومتریک در آب را در برنامه تمرینی خود طراحی نمایند. 1

کلیدواژه ها:

تمرینات پلایومتریک ، شناگران ، ظرفیت هوازی ، توان بی هوازی