ژیلا رشید ساوجبلاغی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد
لیلا زائرحجازی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

مطابق با دیدگاه پژوهشگران فرهنگ عامل اصلی شکل گیری خانه است و نقش مهمی در پایداری اجتماعی دارد. با این فرض، در نوشتار حاضر سعی شده تا با تعیین جایگاه و اهمیت مقوله الگوهای فرهنگی در شکل دهی به فرم کالبدی خانه های روستایی در مناطق کرد نشین و شناخت عناصر محتوایی آن در این ارتباط ، نحوه ی تاثیر فرهنگ بر مقوله طراحی و شکل خانه تشریح شود. روش تحقیق در این پژوهش درخصوص مبانی و چارچوب نظری، روش تحلیلی - توصیفی بوده و اطلاعات به روش کتابخانه ای جمع آوری شده است و در نتیجه ی آن مدل مدنظر در این نوشتار برای برقراری ارتباط سلسله مراتبی بین فرهنگ و شکل خانه تدوین شد. در ادامه، یافته های حاصل در رابطه با شکل خانه های روستایی مناطق کردنشین ایران به عنوان نمونه ی مطالعاتی از معماری بومی غرب و شمالغرب ایران، مورد بررسی قرار گرفت. داده های این بخش از طریق مشاهدات میدانی (برداشت نقشه، عکس و مصاحبه) استخراج و به روش مطالعه تطبیقی و استدلال منطقی در قالب چارچوب نظری این نوشتار تحلیل شد.در نهایت نتایج به صورت جداولی که در آنها سطوح و لایه های پنهان مقوله فرهنگ در ارتباط با شکل خانه به صورت سلسله مراتبی مشخص شده، ارائه گردید. این سلسله مراتب، نشان میدهد که فرهنگ مقوله ای است منتج از نوع جهان بینی که با تعیین ارزشهای مورد قبول جامعه درعرصه های مختلف زندگی از جمله معماری نمود پیدا می کند. این نمود در حوزه معماری خانه، از یک طرف با جهت دادن به شیوه زندگی و فعالیت های مردم و از طرف دیگر با تحت تاثیر قرار دادن مبانی نظری معماری آن جامعه صورت می گیرد.

فرهنگ، شکل خانه، الگوی فرهنگی، کردستان، روستا