تهیه نقشه عامل فرسایندگی باران با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز درکش، استان خراسان شمالی)

فرسایندگی باران معمولاً در قالب شاخص های فرسایندگی که مبتنی بر خصوصیات بارندگی هستند بیان می شود. تاکنون شاخص های مختلفی ارائه شده اند که از میان آنها شاخص فرسایندگی باران (R) در مدل RUSLE از مقبولیت بیشتری در تحقیقات فرسایش برخوردار است. در این تحقیق از آمار ایستگاه کلیماتولوژی حوزه آبخیز درکش برای تهیه نقشه عامل فرسایندگی باران دوسال آبی 83-82 و 94-93 استفاده شد. پس از محاسبه عامل فرسایندگی باران در ایستگاه موردنظر، نقشه عامل فرسایندگی باران برای سال آبی 83-82 و 94-93 به مراتب بیشتر از میزان آن در سال 94-93 است که دلیل اصلی آن میزان بارندگی بیشتر در این سال نسبت به سال آبی 94-93 می باشد. به طور کلی در قسمت جنوبی حوضه به دلیل افزایش ارتفاع و میزان بارندگی، مقدار عامل R بیشتر می باشد. همچنین با فرض ثابت درنظر گرفتن بقیه عوامل تأثیرگذار بر روی فرسایش و رابطه قوی فرسایندگی و فرسایش پذیری می توان گفت میزان فرسایش در سال آبی 83-1382 بیشتر از میزان آن در سال آبی 93-1392 است. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از GIS برای تهیه نقشه های توزیعی فرسایندگی باران می تواند منج به شناسایی نقاط با فرسایندگی باران بیشتر شود و در نتیجه اقدامات لازم برای مدیریت مناسب زراعی و حفاظت خاک انتخاب و اجرا گردد.

کلیدواژه ها:

حوزه آبخیز درکش ، فرسایش آبی ، فرسایندگی باران ، GIS