عبدالواحد کردی - کارشناس ارشد، مدیرکل و معاون منابع طبیعی و آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز
مهدی فتحی - کارشناس ارشد، مدیرکل و معاون منابع طبیعی و آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز
اصغر بیات - کارشناس ارشد، مدیرکل و معاون منابع طبیعی و آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز

حفظ پوشش سطحی خاک از طریق اصلاح و توسعه پوشش گیاهی از روش های کنترل فرسایش خاک و کاهش تولید رسوب در سطح حوزه های آبخیز محسوب می شود. طی این تحقیق، نقش افزایش پوشش گیاهی ناشی از اعمال قرق و تأثیر آن در کاهش میزان رسوبدهی خاک در محدوده ایستگاه تحقیقاتی ابخیزداری البرز مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور پوشش گیاهی از روش مستقیم پلات گذاری و میزان فرسایش و رسوبدهی از طریق استقرار کرت های فرسایشی و تعبیه مخزن ذخیره رواناب در انتهای هر کرت فرسایشی اندازه گیری شد. در ادامه به منظور بررسی داده های رسوبات جمع آوری شده از نرم افزار Excel و Spss استفاده گردید و ضمن تعیین شاخص های آماری و نرمال بودن داده ها، ارتباط میزان فرسایش و رسوب دو حوضه شاهد و نمونه با استفاده از آزمون t مستقل ارزیابی گردید. نتایج بدست آمده مشخص نمود، میانگین میزان رسوب تولیدی ناشی از بارش های یکسان در سال آغاز اجرای قرق در دو حوضه نمونه و شاهد اختلاف معنی دار با یکدیگر ندارند، ولی میانگین میزان رسوب تولیدی در سال 94 و پس از گذشت 4 سال از زمان قرق در حوضه نمونه 213 و در حوضه شاهد 291 کیلوگرم در هکتار می باشد که در سطح 95 درصد دارای اختلاف معنی دار می باشند. در واقع رسوب تولیدی حوضه نمونه با اجرای قرق و افزایش سطح تاج پوشش و لاشبرگ به میزان 12 درصد، حدود 26 درصد نسبت به حوضه شاهد کاهش یافته است. در نتیجه می توان احیائ و توسعه پوشش گیاهی مراتع را با اعمال روش های مدیریتی صحیح، بهره برداری متعادل و توجه به نقش آبخیزنشینان در حفظ عصه های طبیعی به عنوان اقدامی مؤثر در حفاظت از منابع پایه آب و خاک کشور به شمار آورد.

پلات، حوزه آبخیز، نمونه، شاهد