نیلوفر اسلام زاده - دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، گروه محیط زیست
سیدمحسن حسینی - دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، گروه محیط زیست
حمیدرضا مرادی - دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، گروه محیط زیست
قدرت الله جعفری - دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، گروه محیط زیست

این پژوهش با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، رویشگاههای جدیدی برای Rehabitation (دوباره زیستگاه گزینی) گونه ای نادر و زیبا به نام لاله واژگون با نام علمی Fritillaria imperialis، (Crown imperial)، از خانواده Liliaceae پیشنهاد می کند. داشتن رویشگاههای ذخیره و جایگزین کمک می کند تا در صورت وقوع آتش سوزی، آفات و امراض یا عوامل تخریبی دیگر، گونه از لیست فلورستیک منطقه حذف نگردد. منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ، یکی از رویشگاههای طبیعی گونه گیاهی با ارزش لاله واژگون است. لاله واژگون در چند موقعیت در این منطقه با پراکنش لکه‌ای وجود دارد. برای انجام این تحقیق، محیط زیست منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ از نظر توپوگرافی (شیب، جهت و ارتفاع)، پوشش گیاهی همراه، خاک، اقلیم (دما و باران)، زمین شناسی و کاربری، مطالعه و طبقه بندی شده و به صورت نقشه در آمده و به صورت لایه های اطلاعاتی در محیط GIS رویهم گذاری شدند. برای کاهش عدم اطمینان, عناصر غذایی خاک (پتاسیم، فسفر، ازت، کربن، پتاسیم، کلسیم، سدیم و مواد آلی)، بافت، اسیدیته (pH) و هدایت الکتریکی (EC )، بعد از نمونه گیری از سطح و عمق و آنالیز نمونه ها در آزمایشگاه تعیین شد. نتایج نشان داد که سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) در مدیریت و برنامه رﻳزی محیط زیست از قابلیت بالا برخوردار است. در ارزیابی و دوباره زیستگاه گزینی لاله واژگون، عواملی مثل شیب، جهت، ارتفاع، درصد تاج پوشش، خاک (شاملP, Ca, C، بافت و مواد آلی)، پوشش گیاهی همراه گونه مورد نظر، زمین شناسی، نوع کاربری اراضی و اقلیم (دما و بارندگی) دخیل هستند. در مناطق اطراف رویشگاه لاله واژگون در محدوده منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ 7 موقعیت به مساحت 590 هکتار (%1/97از مساحت کل منطقه) برای Rehabitation لاله واژگون مناسب است.

مکان یابی، ارزیابی، لاله واژگون، سیستم اطلاعات جغرافیایی