علی ترابیان - عضاء هیئت علمی دانشگاه تهران –دانشکده محیط زیست گروه مهندسی محیط زی
علی اکبر عظیمی - عضاء هیئت علمی دانشگاه تهران –دانشکده محیط زیست گروه مهندسی محیط زی
افشین تکدستان - عضو هیات علمی دانشگاه جندی شاپور اهواز و دانشجوی دکترای تخصصی مهندسی ع

لجن های فاضلاب باقیمانده حاصل از تصفیه فاضلاب هستند که در خلال تصفیه اولیه ، ثانویه و گاها ثالثیه تولید میشود. تولید لجن یکی از مشخصه های خاص فرایندهای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب می باشد. مقدار تولید لجن بیولوژیکی و مشخصات کیفی آن علاوه بر ویژگیهای کمی و کیفی فاضلاب به فرایند تصفیه و شرایط راهبری آن بستگی دارد . در سیستم های لجن فعال سرانه تولید لجن اولیه و ثانویه به ترتیب 0/7 و 2 لیتر به ازای هر نفر در روز می رسد. یکی از معایب عمده فرایندهای هوازی تصفیه بیولوژیکی فاضلاب از جمله فرایند لجن فعال تولید نسبتا زیاد لجن مازاد بیولوژیکی است . بطوریکه حدود 40 الی 60 در صد هزینه سرمایه گذاری و متجاوز از 50 درصد هزینه راهبری و نگهداری تصفیه خانه ها ی لجن فعال به امر تصفیه لجن حاصل از تصفیه خانه فاضلاب مربوط میشود.هزینه های سنگین عملیات و فرایندهای تصفیه لجن از یک سو و وضع قوانین واستانداردهای شدید برای استفاده مجدد ویا دفع لجن حاصل از تصفیه فاضلاب از سوی دیگر سبب شده است که شیوه های کاهش تولید لجن در فرایندهای هوازی تصفیه فاضلاب مورد توجه قرار گیرد. از مهمترین شیوه های کاهش لجن مازاد بیولوژیکی کاهش ضریب تولید بیومس از طریق اعمال ر متابولیسم خودخوری ، متابولیسم جفت نشده ( uncoupling Metabolism ) ، دورریزی انرژی ( energy spilling) ، فرایند هوازی ، ته نشینی و بیهوازی و یا آنوکسیک (OSA )و افزایش اکسیژن محلول حوض هوادهی می باشد. هدف از ارائه این مقاله ارائه راهکارهای مناسب جهت کاهش تولید لجن مازاد بیولوژیکی از طریق کاهش ضریب تولید بیومس در فرایندهای هوازی تصفیه فاضلاب بویژه لجن فعال میباشد.

تصفیه بیولوژیکی ، کاهش تولید لجن ، دورریزی انرژی ، متابولیسم جفت نشده