احمد سواری - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر- دانشکده علوم و فنون دریایی
کاظم رنگزن - دانشگاه شهید چمران اهواز- دانشکده علوم - گروه زمین شناسی
هدی خالدی - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر - دانشکده علوم و فنون دریایی
رحیم چینی پرداز - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده علوم - گروه آمار

اهمیت مطالعه پراکنش و مقدار کلروفیل و به تبع آن اندازه گیری تولید اولیه به عنوان پایه و اساس تولید در دریاها، بر کسی پوشیده نیست. با توجه به طولانی بودن سواحل ایران استفاده از روشهای معمول، امری مشکل می باشد. لذابا نظر به قابلیت های فراوان تکنیک نوین سنجش از دور، جهت شناسایی و سنجش بسیاری از پدیده ها و فاکتورهای زیست محیطی، با دقت بالا و هزینه کم، ضروری بنظر می رسد.در این تحقیق سه ترانسکت در منطقه مهم اکولوژیک و استراتژیک جزیره قشم و تنگه هرمز انتخاب گردید، و در هر ترانسکت سه ایستگاه در سطح، و عمقهای 25، 20، 15، 10، 5 متری برای نمونه برداری تعیین گردید. نمونه برداری به نظور اندازه گیری کلروفیل a، به صورت فصلی و همزمان با عبور ماهواره ترا از منطقه انجام گرید و در کنار آن چهار فاکتور محیطی (دما، شوری، PH و اکسیژن محلول در آب) نیز اندازه گیری شد. پس از اندازه گیری کلروفیل a در آزمایشگاه و پردازش تصاویر ماهواره ای مربوطه، مقایسه مقادیرکلروفیل ماهواره، میانگین کلروفیل سطحی و میانگین کل کلروفیل اعماق مورد بررسی توسط رگرسیون و آزمون F، مشخص کرد که میانگین کلروفیلa اعماق مورد بررسی بامقدار سنجیده شده ماهواره ارتباط نزدیکتری دارد. بررسیها نشان داد که جهت کم کردن خطاهای سنجش از دور نیاز به ایستگاهها و نمونه برداریهای بیشتر و مکرر می باشد. حداکثر و حداقل کلروفیل بترتیب mg/m3 6/1 و mg/m32/0 ثبت شد. همینطور برای دما و برای PH و برای شوری (ppt 01/0  38) وبالاخره اکسیژن محلول (mg/l 01/0  2/8) و (mg/l01/04/4) بدست آمد. نتایج آزمون کلی میان کلروفیل a و فاکتورهای محیطی در فصول مختلف نشان داد که میان این فاکتور و شوری، PH و اکسیژن محلول همبستگی مستقیم و ضعیف و میان کلروفیل a و دمای همبستگی معکوس و قوی وجود دارد

کلروفیل a- حسگر MODIS- تصاویر ماهواره ای - جزیره قشم و تنگه هرمز