کاربست مفهوم قرآنی «عدالت» در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: نخستین همایش ملی واژه پژوهی در علوم اسلامی
  • کد COI اختصاصی: FNCLIS01_172
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 521
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدمحمدمهدی ساداتی

استادیار دانشگاه شیراز

چکیده

بر اساس اصل چهارم قانون اساسی، تمامی قوانین و مقررات در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران باید بر مبنای موازین اسلامی باشد.از طرف دیگر، ابتنای حداقلی این نظام بر موازین اسلامی سبب شده تا در حال حاضر دستگاه قضایی کشور با پانزده میلیون پروندهقضایی، افزایش جمعیت کیفری و بحران آنومی یا بی هنجاری روبرو باشد. به طوری که نیروی انسانی قوه قضائیه جوابگوی این هجم ازشکایات و دادخواهی مردم از ظلم و بی عدالتی های انجام شده نیست. این مسائل، معلول بی توجهی به مفاهیم عمیق اسلامی، سطحی -زدگی و شعارگرایی و اکتفا به ظاهر دین است.لذا این مقاله با روش تحلیلی و استفاده از مطالعات نظری، به دنبال پاسخ به این پرسش اساسی است که کاربست مفهوم قرآنی عدالت،در نظام حقوقی ایران چیست؟ یافته این مقاله آن است که مفهوم عدالت در قرآن، مفهومی اخلاقی بوده، لیکن بازتولید این مفهوم درفقه امامیه و به تبع آن در نظام حقوقی، با تحویل این مفهوم به عدم ارتکاب گناه کبیره و نداشتن اصرار بر صغیره همراه بوده است.بدین ترتیب حداقل انگاری مفهوم عدالت و انصاف، نظام اجتماعی و حقوقی ایران را با گسست مواجه کرده است.

کلیدواژه ها

عدالت، عدالت کیفری، عدالت تقنینی، عدالت نسبی، عدالت عرفی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.