رضا امانی - استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
زهرا عبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد تفسیر قرآن مجید- دانشکده علوم قرآنی کرمانشاه
صدیقه رضایی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی تهران

اسلام، یکی از کلیدهای اصلی ایمان را «صبر» معرفی می کند؛ ولی دامنه معنایی این واژه در عرف عام، به قدری محدودشده که تنها در معانی «تأمل و درنگ کردن، تحمل مشکلات و قناعت بر امور موجود» ظهور یافته است. صبر و مشتقات آن 103 بار در قرآن به کار رفته که نشان از اهمیت ویژه این خصیصه اخلاقی از دیدگاه دین مبین اسلام و قرآن کریم دارد. اینواژه با حفظ معنای لغوی و اصطلاحی با بسیاری از مفاهیم اخلاقی و دینی ارتباط معنایی پیدا می کند؛ بر این اساس تبیینارتباط صبر با مفاهیمی نظیر نماز، ایمان، تقوا، اسلام، یقین، نیکی و ... از دیگر مباحثی است که در این مقاله مورد بررسیقرار می گیرد.لذا، مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی بر آن است که در یک فرآیند منظم به شناسایی این واژه در لغت نامهها و پس از آن با نگرشی فراگیر به کل متن قرآن، به تحلیل و بازیابی شبکه ای معنای صبر بپردازد. بررسی معنای صبر درمنظومه آیات قرآنی، مورد تأکید این پژوهش است؛ زیرا معناشناسی واژگان قرآن با تکیه بر نظریه حوزه های معنایی میتواند ما را در دستیابی به معنای متکامل و مقصود کلام وحی از این مفهوم قرآنی یاری رساند.

قرآن کریم، صبر، معناشناسی، حوزه های معنایی