سوده محمدی - کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، ایران
گلرخ دانشگرمقدم - عضو هیات علمی، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، ایران
منوچهر فروتن - عضو هیات علمی، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، ایران

امروزه توجه صرف به جنبه کمی طراحی فضا و نگاه تک بعدی به آن، سبب کاهش کیفیت اغلب فضاهای سکونتی شده است، بهطوری که برخی از فضاهای سکونتی از فضای شخصی ناکافی برخوردارند و مورد استفاده افراد خاص قرار می گیرد. برمبنای مطالعاتروانشناسی محیط، عوامل محیط کالبدی می تواند از طریق تأثیر گذاشتن بر الگوهای جاری رفتار، ابزار مناسب را جهت ایجاد فضایشخصی کافی در فضا فراهم نمایند. لذا طراحان می توانند با پیش بینی و طراحی فعالیتهای مختلف و دخیل نمودن ملاحظاتکالبدی خاص، زمینه ارتقاء کیفیت فضاهای سکونتی وایجاد فضای شخصی کافی در آنها را فراهم نماید. بر این مبنا، هدف از اینپژوهش، دستیابی به راهبردهای پایه مبتنی بر فضای شخصی در طراحی فضاهای سکونتی با در نظر داشتن رفع نیازهای ساکنین وارتباط آن با طراحی کالبدی محیط فیزیکی در این فضاها که بر کیفیت زیست افراد و ویژگی های رفتاری آنها تأثیر بسزایی دارد استو به روش توصیفی وتحلیلی با استفاده از منابع مکتوب درباره مبانی نظری مفهوم فضای شخصی در روانشناسی محیط انجام شدهاست برای دستیابی یه این هدف، علاوه بر بررسی نتایج تحقیقات به عمل آمده توسط روانشناسان محیطی، به شناسایی مهمترینعوامل و فاکتورهای فضای شخصی پرداخته، و متغیرهای تاثیر گذار بر فضای شخصی طبقه بندی و بررسی شده است ودر انتها اینگونهنتیجه گیری می شودکه برای طراحی در محیطی همچون فضاهای سکونتی، محیط هایی انعطاف پذیر طراحی شوند که بتوانندپاسخگوی تمایلات قابل تغییر افراد در جهت تماس با دیگران و یا جدایی از دیگران باشد.محیط هایی که فقط بر روی روابط متقابلبسیار اندک و یا فقط بر روابط متقابل بیش از اندازه تکیه دارند، پویایی نداشته و در مقابل نیازهای متغییر خلوت انعطاف ندارند.

فضای شخصی، حریم خصوصی، محیط کالبدی، فضاهای سکونتی