فاطمه پورحسن زاده - دانشجوی دکتری مهندسی برق، گروه بیوالکتریک، دانشکده مهندسی پزشکی، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران
سیدحجت سبزپوشان - استادیار، گروه بیوالکتریک، دانشکده مهندسی برق، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران
علی محمد علیزاده - استادیار، مرکـز تحقیـقات سرطان، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
ابراهیم عصمتی - دانشیار، گروه رادیوتراپی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

سرطان سومین عامل اصلی مرگ در ایران پس از بیماری های قلبی و تصادفات جاده ای می باشد. از این رو تحقیق در حوزه هایی که به نوعی به درک خواص مورفولوژیک و عملیاتی سرطان منجر شود، اهمیت به سزایی دارد. مدلسازی و شبیه سازی کامپیوتری رشد تومور یکی از ابزارهایی است که به درک بهتر این پدیده کمک می کند. در این مقاله با استفاده از ساختار شبکه هموژن به بررسی تکامل رشد تومور جامد بدون رگ می پردازیم. شبکه بکار رفته مربعی بوده و پیشرفت رشد تومور بصورت ساختار کروی چند لایه در نظر گرفته شده است. شبیه سازی ها با فرض اینکه هر سلول در شبکه می تواند یکی از پنج حالت سرطانی فعال، سرطانی غیرفعال، مرده، سلول سالم یا سلول ایمنی را داشته باشد، انجام شده است. یکی از ویژگی های مدل پیشنهادی در نظر گرفتن قابلیت سربازگیری سیستم ایمنی در طول فرآیند رشد تومور است. در این مقاله علاوه بر نمایش گرافیکی دو بعدی رشد، تعداد هر نوع سلول، پارامترهای کسر رشد و کسر نکروتیک نیز گزارش شدند. نتایج این تحقیق سازگاری بیشتر با واقعیت فیزیولوژیکی، نشان می دهد.

مدلسازی، رشد تومور، تومور بدون رگ، سیستم ایمنی، ساختار هموژن