رستم علی اکبری - دانشجوی دکترای حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه
اسماعیل قمری - دانشجوی دکترای حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه

دادرسی عادلانه ، مدل و الگویی برای اداره و انجام دادرسی کیفری است که به ویژه در سال های اخیر، در سطح ملی و بین المللی مورد توجه محافل و نهادهای مختلف حقوقی و قضایی قرار گرفته است. در همین راستا سازمان عفو بین-المللی یک راهنمای نمونه را بر اساس قرارداها و اسناد بین المللی تدوین و به کشورها ارائه کرده است، تا بر اساس آن به سوی دادرسی عادلانه گام بردارند. دادرسی، زمانی عادلانه است که بتواند به حفظ توازن میان مصالح جامع و متهم بپردازد و متهم در شرایطی کاملاً آزاد و در حالی که از تمامی تضمین های لازم برای دفاع برخوردار است، مورد محاکمه واقع شود. در همین حال باید به این مسئله اشاره کرد که دریک فرآیند کیفری صرفاً متهم و دادستان حضور ندارند، بلکه بزه دیده از جرم، شهود و مطلعین نیز جزئی از این فرآیند هستند. لذا برای اینکه یک دادرسی کیفری به نحو عادلانه انجام شود باید دارای معیارها، اصول و قواعدی باشد که حقوق کلیه ی طرفین درگیر در دعوای کیفری را تضمین و رعایت نماید. بدین ترتیب دادرسی کیفری در صورتی عادلانه است که توسط دادگاهی منصف، مستقل و بی-طرف، بر اساس تشریفات قانونی انجام گرفته و در جریان آن، حقوق اساسی و قانونی متهم، محترم شمرده شود.

دادرسی، عادلانه، فرآیند کیفری، تضمینات و معیارها