فاطمه زویداوبان زیاری - کارشناس ارشد حقوق دانشگاه بین المللی خیلج فارس

استفاده از فناوری های جدید در زمینه پزشکی مانند دیگر عرصه های زندگی انسان امکانات جدید و پرثمری در اختیار او نهاده است. پیشرفتهای اخیر امکان امید به بهبودی بسیاری از بیماران را ایجاد کرده است. یکی از این بیماریها نابروری زوجین می باشد. ازجمله روشهای درمان ناباروری استفاده از رحم جایگزین (surogacy) است. در این روش علاوه بر زوجین نابارور نقش زنی که جنین را در رحم خود پرورش می دهد تا پس از تولد آن را در اختیار زوجین نابارور قرار دهد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. قائدتا قراردادی باید مابین زوجین متقاضی و زن صاحب رحم منعقد شود. که می تواند نقش موثری در رفع نگرانیهای طرفین و جلوگیری از اختلافات احتمالی آینده باشد. با توجه به اینکه اینگونه قرارداد با حقوق مربوط به شخصیت انسان ارتباط کاملی دارند ولی در این خصوص قانون صریحی در کشور موجود نمی باشد. بنابراین شناخت دقیق ویژگیها و ماهیت اینگونه قرارداد امری ضروری به نظر می رسد. در این مقاله سعی بر این شده به ماهیت حقوقی این نوع قرارداد (قرارداد رحم جایگزین) و مقایسه آن با سایر عقود موجود و تعیین قالب خاص آن و بررسی قوانین و اصول فقهی مذکور در این زمینه پرداخته شود.

زوجین نابارور، قرارداد، رحم جایگزین، مادر جانشین، ماهیت