جواد محمدعلیزاده - گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، استادیار
رضا عباسی پاشا - گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی آیت الله آملی ، آمل

تشکیل قرارداد در تجارت الکترونیکی به طور عام میان اشخاصی صورت می گیرد که از لحاظ مکانی و زمانی از یکدیگر فاصله دارند و از همین روی ، تعیین زمان و مکان تشکیل عقد در تجارت الکترونیکی نیز اهمیت دارد. مشکل و مباحث حقوقی متعدد زمانی مطرح می شوندکه طرفین قراردادازلحاظ زمانی ومکانی ازیکدیگر فاصله دارند.تشکیل قرارداد درتجارت الکترونیکی به طور عموم میان اشخاصی صورت گرفته که از لحاظ مکانی و زمانی از یکدیگر فاصله داشته اندو بنابراین، تعیین زمان ومکان تشکیل عقددرتجارت الکترونیکی نیز اهمیت دارد. در خصوص زمان انعقاد و تشکیل عقود مکاتبه ای یا عقودی که بدون حضور طرفین در مجلس عقد منعقد می گردد، اتفاق نظر وجود ندارد، به گونه ای که اختلاف نظر در این مورد منجر به تشکیل چهار نظریه های، اعلان قبولی، ارسال قبولی ، نظریه وصول قبولی، نظریه اطلاع از قبولی گردیده است که با توجه به مبانی حقوقی حاکم بر هر سیستم حقوقی و نحوه تفسیر اراده طرفین برای انشای عمل حقوقی هر یک از نظرات مزبور طرفدارانی دارد، به گونه ای که در کنوانسیون بیع بین المللی1980وین نظریه وصول، در حقوق انگلیس نظریه ارسال، پذیرفته شده وحقوق ایران نیز به لحاظ عدم تصریح مقنن و با عنایت به قواعد عمومی حاکم بر نحوه انشاء عقود، نظریه ارسال قابلیت تطبیق و پذیرش بیشتری از دیگر نظریه ها مزبور دارد. در این نوشته سعی شده است روش های مختلف تعیین زمان و مکان عقد تشکیل قرارداد بررسی شود و بهترین روش برای تعیین مکان و زمان تشکیل قراردادهای الکترونیکی از منظر حقوق مدنی ایران و فقه امیامیه پیشنهاد و تبیین گردد.

زمان و مکان تشکیل عقد، قرارداد الکترونیکی، اعلام و ارسال قبول ، وصول ، اطلاع