رضوان ترابی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان
محمد سمبلستانی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

کشور ایران به عنوان کشوری رو به رشد و برخوردار از منابع بزرگ نفت و گاز یکی از کشورهای مهم جهان در مبحث انرژی است. افزایش بی رویه مصرف انرژی و بالا بودن شدت مصرف انرژی در تمامی بخش ها، یکی از معضلات گریبان گیر کشور است. بنابراین، برنامه ریزی برای تولید و مصرف انرژی از جمله کاهش شدت انرژی مصرفی بخش های اقتصادی کشور از اهمیت فراوانی برخوردار است. با توجه به ارتباط بین مصرف انرژی و مقدار ارزش افزوده ی بخش صنعت از یک طرف و افزایش روزافزون سهم صنعت در تولید ناخالص ملی از طرف دیگر، تبین کم و کیف این رابطه می تواند در تدوین سیاست های بخش انرژی موثر باشد. درا ین تحقیق با استفاده نرم افزارهای مختلف به بررسی اثرات کوتاه مدت و بلندمدت تاثیر مصرف گاز بر ارزش افزوده استان با استفاده از روش ARDL پرداخته شده است و نیز رفاه و عملکرد ناشی از مصرف گاز طی دوره زمانی 1360 تا 1391 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که اثر متغیر مستقل E مصرف گاز صنعتی استان بر متغیر وابسته Y تولید ناخالص داخلی استان در مدل بلندمدت ARDL مثبت و معنادار است و حاکی از ان است که ارزش افزوده اقتصادی استان اصفهان، در بلندمدت نیاز به مصرف گاز صنعتی دارد و این متغیر به عنوان یک عامل تولید ضروری در فرآیند استان محسوب می شود. همچنین نتایج تحقیق نشان می دهد که اثر متغیر مستقل L نیروی انسانی استان بر متغیر وابسته Y تولید ناخالص داخلی استان در مدل بلند مدت ARDL مثبت اما غیر معنادار حتی در سطح 90 درصد است و حاکی از آن است که ارزش افزوده اقتصادی استان اصفهان، نیاز به نیروی انسانی ندارد و این متغیر به عنوان یک عامل تولید ضروری در فرآیند تولد استان با اولویت بسیار کمتری محسوب می شود. همچنین نتایج تحقیق نشان می دهد که اثر متغیر مستقل K سرمایه استان بر متغیر وابسته Y تولید ناخالص داخلی استان در مدل بلند مدت ARDL مثبت و معنادار است و حاکی از آن است که ارزش افزوده اقتصادی استان اصفهان، در بلندمدت نیز نیاز به سرمایه گذاری در بخش ماشین آلات و تجهیزات دارد و این متغیر به عنوان یک عامل تولید ضروری در فرآیند تولید بلند مدت استان محسوب می شود. همچنین نتایج تحقیق نشان می دهد که اثر متغیر مستقل T تکنولوژی استان بر متغیر وابسته Y تولید ناخالص داخلی استان در مدل بلند مدت ARDL مثبت و معنادار است و حاکی از آن است که ارزش افزوده اقتصادی استان اصفهان، در بلندمدت نیز نیاز به ورود تکنولوژی دارد و این متغیر به عنوان یک عامل تولید ضروری در فرآیند تولید بلند مدت استان محسوب می شود. شاخص رفاه اقتصادی استان که از ترکیب موارد : جریان مصرف، موجودی دارایی مولد، توزیع درآمدهای فردی، سطح اطمینان اقتصادی. تشکیل شده است، نشان می دهد که ترکیبی از موارد مطرح شده که همگی یک شاخص ترکیبی رفاه استان را نشان می دهند، یک روند نسبتاً افزایشی را طی کرده است و مصرف گاز طبیعی بر ارزش افزوده اقتصادی استان و در نتیجه رفاه استان و در نتیجه رفاه استان اثر مثبت و معناداری داشته است.

مصرف انرژی، بخش گاز، ارزش افزوده اقتصادی استان اصفهان، عملکرد، رفاه، ARDL