محمدتقی اعلمی - استادیار دانشکده عمران دانشگاه تبریز
مهتاب احمدیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران آب دانشگاه تبریز
محمد حسین زاده - کارشناس ارشد تاسیسات آبیاری سازمان آب منطقه ای آذربایجان شرقی

در این مطالعه پروفیل طولی بستر رودخانه پایین دست سد ونیار در حالتی که پیک دبی ماهانه تنظیمی و خروجی از سد و نیز پیک دبی خروجی از سر ریز سد در آن جریان دارد مورد بررسی قرار گرفته است. بازه مورد مطالعه از محل سد ونیار آغاز شده و تا محل بند انحرافی شهید کسایی امتداد پیدا می کند. سپس مدل HEC RAS ضمن بررسی هیدرولیک جریان، برای بررسی فرسایش ورسوبگذاری رودخانه پایین دست مخزن سد بکار گرفته شده است. این بررسی در دو مرحله انجام یافته و نتایج با هم مقایسه گردیده است. ابتدا برای شرایط طبیعی رودخانه و بدون وجود سد که دارای حالت رژیم می باشد، پروفیل بستر رودخانه تعیین شده است. سپس شرایط مربوط به پس از احداث سد در نظر گرفته شده و جریان بدون رسوب فرض شده است. پس از کالیبراسیون مدل و تعیین معادله انتقال رسوب،پروفیل بستر رودخانه حاصل از اجرای مدل با پروفیل بستر رودخانه در حالت طبیعی مقایسه گردیده و نشان داده شده است که رهاسازی آب رسوبگیری شده رودخانه پایین دست سد را در معرض فرسایش نسبتا شدید و تغییرات نیمرخ بستر جریان قرار داده است.

فرسایش، سد ونیار،مورفولوژی،پایین دست