سید ابوالفضل مسعودیان - دانشیار اقلیم شناسی، دانشگاه اصفهان

برای شناخت همدید بارش های ابر سنگین ایران ۳۵۱ ایستگاه با دست کم ۲۰ سال آمار روزانه بررسی و ۶۴ بارش یک روزه با بزرگی دست کم ۱۰۰ میلیمتر در آن ها شناسایی شد. در این بررسی رویکرد محیطی به گردشی را برگزیدیم. تحلیل خوش های فشار تراز دریا نشان داد که دو الگوی گردشی در پدید آمدن بارش های ابرسنگین یک روز هی ایران نقش دارند. الگوی اول با استقرار یک پرفشار بر روی دریای سیاه و گسترش فرود خلیج فارس مشخص می شود. در این شرایط شیو شدید فشار از شمال غرب تا جنوب غرب ایران برقرار می شود. دو سوم بارش های ابرسنگین یک روزه ی ایران در چنین شرایطی می بارند. الگوی دوم با شکل گیری فرود بر روی عراق و رخنه ی زبانه ی پرفشار سیبری – سیاه به درون ایران همراه است. ا ی ن ا ل گ و ع م د ت ًا د ر ک ر ا نه های خزر بارش می دهد و مسبب یک سوم از بارش های ابرسنگین یک روزه ی ایران است. منبع رطوبتی این بارش ها دریای خزر، خلیج فارس و دریای عرب است. نقش دینامیکی هسته ی سرعت رودباد تراز ۲۰۰ هکتوپاسکالی به رشد این سامانه های بارانزا کمک می کند.

بارش ابرسنگین، بررسی همدید، الگوی گردشی، رویکرد محیطی به گردشی